Internationale studenten als verkiezingswaarnemers in Leiden
Vijfentwintig jongeren uit heel Europa komen in de week van de verkiezingen naar Nederland om verkiezingswaarnemer te zijn. De jongeren leren over de Nederlandse politiek en observeren in stembureaus of het stemmen volgens de regels verloopt. Twee van hen zijn gestationeerd in Leiden. ‘We zijn als een vlieg op de muur.’
De verkiezingsmissie, georganiseerd door de Europese studentenvereniging AEGEE, wil meer aandacht vestigen op het eerlijk verloop van het stemproces en tegelijkertijd de betrokkenheid van jongeren bij verkiezingen vergroten. Met dat laatste bedoelt de organisatie vooral de jongeren die participeren in het project, want in het stembureau zelf mogen de waarnemers zich niet met de gang van zaken bemoeien.
Verkiezingswaarnemer
Phillip Adnett (25), verkiezingswaarnemer uit het Verenigd Koninkrijk, legt uit hoe dat waarnemen gaat. ‘We spreken eerst kort de voorzitter van het stembureau, daarna kijken we toe als een vlieg op de muur. Als mensen ons benaderen, mogen we wel met hen in gesprek.’ ‘We willen het stemproces niet beïnvloeden’, voegt Francesca Chessa (29, Italië) toe. ‘We mogen ook van tevoren niet weten naar welk stembureau we gaan.’
Jongerenparticipatie
De jongeren die meedoen in het project doen dat vooral vanwege een interesse in politiek en democratie. De dagen voorafgaand aan 15 maart leren de waarnemers dan ook over de Nederlandse politiek en met name de rol van jongeren hierin. Ook delen jonge, lokale politici hun ervaringen.
Stemproces
De twee waarnemers die in Leiden zijn gestationeerd hebben al wel wat eigenaardigheden ontdekt van het stemproces in Nederland. Adnett: ‘Hier kun je overal in je eigen gemeente stemmen, en als je het aanvraagt, zelfs in heel het land. In het Verenigd Koninkrijk moet je stemmen in het stembureau dat je krijgt toegewezen.’ ‘Het stemproces lijkt hier informeler dan in Italië’, denkt Chessa. ‘Daar zou je nooit een stembureau zien in een museum of in een treinstation.’
Evaluatiedocument
Na de verkiezingsdag stellen de studenten een openbaar evaluatiedocument op. Adnett: ‘Er is verder geen politiek doel, anders dan het vergroten van de betrokkenheid van jongeren. Het rapport is een waarheidsgetrouw verslag van wat we hebben gezien op de verkiezingsdag.’
Ook bij andere verkiezingen in Europa zijn vanuit AEGEE verkiezingswaarnemers aanwezig. Tijdens het referendum over het lidmaatschap van de EU in het Verenigd Koninkrijk waren waarnemers aanwezig en bij de aankomende verkiezingen in Frankrijk zullen er wederom Europese jongeren de verkiezingen observeren.