Vici-subsidie Andrea Evers voor de kracht van verwachtingen
Wat is de invloed van verwachtingen op onverklaarde lichamelijke klachten? Andrea Evers bestudeert de rol van placebo- en nocebo-effecten op het ontstaan en verloop van deze klachten. Daarnaast onderzoekt de Leidse gezondheidspsycholoog of hierop aansluitende behandelingen mogelijk zijn. Ze ontvangt een Vici-beurs van de nationale wetenschapsorganisatie NWO voor haar vernieuwende onderzoek.
Lichamelijk onvoldoende verklaarde klachten komen veel voor en hebben grote invloed op de patiënt en maatschappij. Een substantieel deel van deze patiënten ontwikkelt in de loop der tijd chronische klachten, zoals chronische pijn, jeuk of vermoeidheid. Dit nieuwe interdisciplinaire Vici-project betekent mogelijk een belangrijke stap om mechanismen te ontrafelen die ten grondslag liggen aan het ontstaan en verloop van onverklaarde lichamelijke klachten. Ook biedt het onderzoek mogelijk nieuwe aangrijpingspunten voor de behandeling en het herstel van deze klachten.
Niet eerder onderzocht
Het is bekend dat positieve en negatieve verwachtingen over een behandeling belangrijk kunnen zijn bij de uitkomst ervan. Negatieve verwachtingen kunnen lichamelijke klachten ook in stand houden. Hierbij spelen specifieke neurobiologische processen mogelijk een rol, zoals een verlaagde productie van dopamine en aanmaak van het stresshormoon cortisol. Voor lichamelijke onvoldoende verklaarde klachten zijn die verwachtingen, de zogenoemde placebo- en nocebo-effecten nog niet eerder onderzocht.
Innovatief onderzoek
In dit Vici-project onderzoekt Evers nu voor het eerst nocebo-effecten bij mensen met lichamelijk onvoldoende verklaarde klachten. Voor haar onderzoek naar het ontstaan, verloop en herstel ervan maakt ze gebruik van innovatieve psychologische en neurobiologische methoden en behandelingen:
- Laboratorium en klinische studies
Psychologische en farmacologische methoden voor nocebo-effecten worden gecombineerd in het laboratorium en getest bij patiënten en gezonden. - Prospectieve studie
Patiënten met onverklaarde klachten worden ook in de tijd gevolgd. Zo hoopt Evers vast te stellen of de negatieve verwachtingen een mogelijke voorspellende waarde hebben voor het verloop van toekomstige klachten. - Klinische behandelstudie
Een grootschalige behandelstudie moet uitwijzen of innovatieve combinaties van psychologische en farmacologische methoden bijdragen aan het herstel van de chronisch lichamelijk onverklaarde klachten.
Onderzoekslijn
Het onderzoek maakt deel uit van de onderzoekslijn van Evers naar de rol van placebo- en nocebo-effecten. Daarvoor ontving ze eerder een ERC Consolidator Grant en een Vidi-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
Van 2-4 april 2017 komen ruim 30 internationale experts in placebo- en nocebo-onderzoek naar de Stadsgehoorzaal in Leiden. Andrea Evers organiseert daar de First official SIPS conference on placebo studies.
