Nieuwe methode om geografische herkomst van mensen te bepalen
Leidse onderzoekers hebben een nieuwe methode ontwikkeld om de geografische herkomst van mensen uit het verleden te bepalen. Archeoloog Jason Laffoon en zijn team gebruikten de techniek om te ontdekken waar prekoloniale pioniers in het Caribisch gebied vandaan kwamen.
Bij onderzoek naar migratie in het verleden, is het lastig om vast te stellen waar verschillende individuen of groepen vandaan kwamen. Vaak wordt DNA-onderzoek gebruikt voor onderzoek naar menselijke overblijfselen, maar hieruit blijk eigenlijk vooral de afstamming van het gevonden individu. ‘Het DNA kan ons niet vertellen waar iemands persoonlijke oorsprong lag, waar hij of zij bijvoorbeeld zijn kindertijd doorbracht,’ legt archeoloog Jason Laffoon uit.
Isotopenonderzoek
Steeds vaker wordt isotopenonderzoek gebruikt om de herkomst van archeologische (of forensische) overblijfselen te bepalen. Aan de hand van radioactieve isotopen de in de overblijfselen is een goed onderscheid te maken tussen de locals en immigranten. ‘Hoewel we hiermee wel kunnen achterhalen welke individuen geïmmigreerd zijn, weten we nog steeds niet waar zij vandaan kwamen.’
Nieuwe techniek
Laffoon en zijn team combineerden isotopenonderzoek met GIS (Geographic Information Systems) en statistische analyses om een nieuwe methode te ontwikkelen waarmee de individuele oorsprong wél te bepalen was. Laffoon: ‘Aangevuld met biochemische analyse van menselijke overblijfselen, zoals tanden, kunnen we zo de herkomst van mensen uit het verleden bepalen.’
Nauwkeurige resultaten
Het team testte de nieuwe methode op de tand van een hedendaags persoon uit Caracas, Venezuela, van wie de herkomst bekend was. De met de test berekende locatie bleek bijzonder goed te kloppen. Vervolgens heeft Laffoon de methode gebruikt bij twee tanden afkomstig van een archeologische vindplaats in het Caribisch gebied, waarvan op basis van andere bronnen de herkomst was bepaald. Hoewel de testresultaten hierbij iets minder nauwkeurig waren dan bij de ‘moderne’ tand, bleek ook hier de test correcte specifieke herkomstregio’s aan te duiden.
Archeologie en forensisch onderzoek
De nieuwe methode leverde het team van Laffoon een publicatie op in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE. Het team werkt nu aan verdere validatie van de methode. ‘De techniek heeft de potentie om de precisie en accuraatheid van herkomstbepalingen sterk te verbeteren,’ aldus Laffoon. Dit biedt niet alleen mogelijkheden voor de archeologie, voor onderzoek naar migratie in het verleden, maar ook voor forensisch onderzoek. ‘Het is een extra techniek voor de identificatie van menselijke overblijfselen.’