4,1 miljoen voor onderzoek dekolonisatieoorlog Nederlands-Indië
Drie Nederlandse onderzoeksinstituten – waaronder het Leidse KITLV – gaan vervolgonderzoek doen naar het geweldsgebruik tijdens de dekolonisatieoorlog in Nederlands-Indië (1945 – 1950). Het kabinet stelt daarvoor 4,1 miljoen euro beschikbaar.
Het onderzoek zal in september van start gaan en vier jaar duren. Het wordt uitgevoerd door het Leidse Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH). De onderzoekers kijken daarbij niet alleen naar de militaire kant van het verhaal, maar ook naar het politieke, bestuurlijke en justitiële optreden in Nederland en Indonesië in deze roerige periode.
Uitgebreid en onafhankelijk
Eind 2016 besloot het kabinet al dat er een uitgebreid en onafhankelijk onderzoek moest komen naar de dekolonisatie van het huidige Indonesië. De afgelopen jaren bleek uit steeds meer wetenschappelijke en journalistieke publicaties dat het Nederlandse leger tijdens de strijd structureel en buitensporig geweld gebruikte. ‘We moeten in de spiegel van ons eigen verleden durven kijken,’ zei minister Koenders van Buitenlandse Zaken destijds bij de aankondiging van het project.
Samenwerking Indonesië
Het KITLV zal voor verschillende deelprojecten van het onderzoek samenwerking zoeken met Indonesische universiteiten en Indonesische onderzoekers aantrekken. Dit nieuwe onderzoek vormt een vervolg op het KITLV-project Nederlands militair optreden in Indonesië 1945-1950, dat eind 2012 van start ging.
Gert Oostindie
De Leidse hoogleraar Gert Oostindie lobbyt al jaren voor een dergelijk onderzoek naar de dekolonisatieoorlog. In zijn boek Soldaat in Indonesië liet hij – aan de hand van egodocumenten van Nederlandse militairen – zien welke vormen het geweld aannam. ‘Maar er is veel dat we onvoldoende begrijpen,’ zei hij in een interview eind vorig jaar. ‘Zoals de context van het geweld. Hoe reageerden de politiek, het bestuur en justitie?’ Hij zei dan ook ‘heel tevreden’ te zijn met de aankondiging van het onderzoek.