De magie van projectie
Videoprojecties in de hedendaagse kunst overtuigen, niet omdat ze de werkelijkheid tonen, maar omdat ze nieuwe mogelijkheden in de werkelijkheid laten zien. Dit laat beeldend kunstenaar Sophie Ernst zien met een proefschrift en een tentoonstelling. Promotie 8 december.
Projectie toont nieuwe realiteit
Videoprojecties en bewegende beelden nemen in de hedendaagse kunst een belangrijke plaats in. Kunstenaar Sophie Ernst onderzocht hoe deze als beeldend materiaal worden ingezet. Projecties willen overtuigen, stelt zij in haar proefschrift, niet omdat ze de realiteit laten zien, maar omdat ze nieuwe mogelijkheden in deze realiteit laten zien. Dit betoog zet ze kracht bij met haar artistieke werk, dat samen met haar proefschrift haar promotieonderzoek vormt. Zij verbeeldt het concept ‘thuis’ volgens vluchtelingen die om politieke redenen werden gedwongen om hun huis te verlaten. Haar tentoonstelling Memory: architecture of belonging, die bestaat uit vier werken, is te zien in de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.
Magische ervaring
In haar proefschrift onderscheidt Ernst onderdompelende en toevoegende projecties. Onderdompelende projecties worden geprojecteerd op een vlak, zoals in de bioscoop. ‘Waar je op dat moment bent, heeft weinig te maken met wat je ziet. Je stapt echt in een andere wereld.’ Bij toevoegende projecties is de plek waar je je bevindt meer van belang. De kunstenaar projecteert een bewegend beeld op een driedimensionaal object, zoals een sculptuur. ‘Deze vorm gebruik ik veel in mijn werk. Ik betoog dat juist dit type projecties de realiteit van het object en de werkelijkheid van de projectie doen samenvloeien, waardoor zij als magisch kunnen worden ervaren.’
Illustrerende handen projecteren
Ernst laat deze betoverende werking zien in haar tentoonstelling, waarvoor ze gedurende zes jaar vluchtelingen interviewde in onder meer Pakistan, India, Indonesië, Palestina en Engeland. De expositie is opgebouwd uit de werken The Silent Empress, No Place Like America, Home en Paradise Lost. Home toont maquettes van woningen. Bij elk van hen vertelt de vroegere bewoner waarom hij of zij het huis moest verlaten. Tegelijkertijd projecteert Ernst de hand van de bewoner terwijl deze het huis tekent.
Herinneringen vormen identiteit
‘Spelen onze eigendommen een rol bij de vorming van onze identiteit? Hoe belangrijk zijn herinneringen hierbij? Deze vragen stelt Ernst zich in Home. ‘Herinneringen komen vaak niet overeen met de werkelijkheid’, licht ze toe. ‘In de tentoonstelling tekenen mensen hun vroegere huis en vertellen ze erover. En al bestaat de woning nog en was het vroeger van hen, het is toch nooit meer precies zoals ze het zich herinneren. Dat is niet erg. Je herinneringen zijn onderdeel van je identiteit. Het gaat, net als in de toevoegende projectie, niet om hoe iets is, maar om hoe het zou kunnen zijn.’
Tentoonstelling in KABK
De tentoonstelling van Ernst is tot en met 8 december te zien in de galerie van de Koninklijke Academie der Beeldende Kunsten in Den Haag. Op 7 december licht Ernst haar tentoonstelling toe in de galerie.