Museum Boerhaave en LUMC ontdekken skelet in oefenpop
Het Leidse Museum Boerhaave en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben skeletdelen gevonden in een 18e eeuwse oefenpop. De pop diende ooit als lesmateriaal voor verloskundigen. Voor zover bekend bestaat er nergens ter wereld zo’n exemplaar.
Echte botten bij medisch onderwijs
Het was bij medisch onderwijs in de 18e eeuw niet ongebruikelijk om echte botten te gebruiken, om de lessen zo echt mogelijk te laten zijn. Het model van Museum Boerhaave is uniek omdat zowel de vrouwenromp als de bijbehorende babypop origineel botmateriaal bevatten. Bovendien is er, voor zover bekend, wereldwijd geen enkele babypop zo compleet als dit exemplaar.
Inspectie
De ontdekking kwam aan het licht bij een inspectie van de verloskundige oefenpop, met het oog op restauratie. Onder de losgeraakte naden zag conservator Mieneke te Hennepe dat het veronderstelde houten bekken veel weg had van botmateriaal. Dat vroeg om meer onderzoek.
Skelet in vrouwenromp en babypop
De verlospop werd in 1970 aan Museum Boerhaave geschonken door het toenmalige Academisch Ziekenhuis Leiden, tegenwoordig het LUMC. Datzelfde LUMC is de afgelopen weken ingeschakeld bij nader medisch-historisch onderzoek onder begeleiding van radioloog Monique Reijnierse. Uit het onderzoek bleek dat zich in de vrouwenromp echte benige structuren van het bekken en de onderste rugwervel bevinden, terwijl de rest van de wervelkolom nauwkeurig is nagemaakt met hout. Tot grote verbazing van conservator en radioloog bleek niet alleen de vrouwenromp skeletdelen te bevatten, maar is in de zeemleren babypop een bijna volledig babyskelet verwerkt.
Gottlieb Salomon als mogelijke maker
Op dit moment vindt aanvullend onderzoek plaats naar het botweefsel, het gebruikte textiel en de aanwezige spijkers. Zo hopen de betrokkenen meer te weten te komen over de ‘leeftijd’ van de pop, en de herkomst. Literatuuronderzoek wijst vooralsnog in de richting van de Leidse arts Gottlieb Salomon (1774 - 1865) als mogelijke maker van de verlospop met baby. In een artikel uit 1803 meldt Salomon nauwkeurig hoe hij in 1798 een verloskundige oefenpop heeft gemaakt. De overeenkomst met hetgeen door Museum Boerhaave en het LUMC is aangetroffen is treffend.
Heropening Boerhaave
In november 2017 heropent Museum Boerhaave zijn deuren. In de nieuwe inrichting van het museum is voor de verloskundige oefenpop een plekje ingeruimd.