Hoe hortulanus Witte de Hortus tot bloei bracht
Meer dan veertig jaar was Heinrich Witte verantwoordelijk voor de flora in de Hortus botanicus Leiden. De 19e-eeuwse hortulanus maakte Nederland bekend met planten uit Japan. De Oude UB toont een expositie over zijn werk (19 augustus t/m 4 november).
Victoriakas
‘Wat zou er toch wel van ons leven terecht komen als er geen planten waren? Niets.’ Dat merkte de gepassioneerde botanicus Heinrich Witte (1829-1917) op in één van zijn vele geschriften over zijn grote liefde. Van 1855 tot 1898 was hij als hortulanus verantwoordelijk voor het beheer van de kassen en de tuin. Bij zijn aankomst verkeerde de Hortus in een slechte staat. Maar dat veranderde onder zijn aanvoering. Witte begeleidde de bouw en inrichting van een groot aantal kassen. Zoals de beroemde Victoriakas, het onderkomen van de reusachtige waterlelie Victoria amazonica.
Introductie Japanse en Chinese planten
De tentoonstelling in de Oude UB zoomt in op zijn nalatenschap. Witte speelde een belangrijke rol in de introductie van Japanse en Chinese planten in Nederland. Deze waren in 1830 meegebracht door de arts en onderzoeker Philipp Franz von Siebold. In de Leidse Hortus zijn nu nog vijftien planten van deze Duitse ontdekker te zien. Veel van deze planten waren in Wittes tijd onbekend en de hortulanus wijdde diverse publicaties aan deze nieuwe planten, zoals de hosta en hortensia. Ook schreef Witte over vele andere bijzondere planten, zoals over de Zuid-Amerikaanse Victoria amazonica:
‘Ik eindig met den wensch dat de Victoria regia (..) jaren achtereen, inzonderheid de inwoners onzer Akademiestad moge aanmoedigen, den Hortus, die steeds voor iedereen toegankelijk is, herhaaldelijk te bezoeken.’ Dat schreef Witte in 1872 over deze waterlelie die toen nog Victoria regia genoemd werd.
Boeken van en over Witte
Op de expositie is een selectie te zien van boeken en foto’s van en over Witte, afkomstig uit de verzameling van Daan Smit, voormalig hortulanus van de Vrije Universiteit en van de Hortus botanicus Leiden. Ook zijn er zogeheten natuurdrukken in inkt van kunstenares Jops Jacobs en tekeningen en aquarellen van botanische kunstenaars.
De Oude UB is vrij toegankelijk tijdens kantooruren. Combineer een bezoekje aan de Hortus met een bezoek aan deze tentoonstelling.
Expositie ‘Hortulanus Witte en de planten uit Japan’
Van vrijdag 19 augustus t/m vrijdag 4 november 2016 is in de Oude UB (Rapenburg 70), schuin tegenover de Hortus, op werkdagen gratis de tentoonstelling te zien. De expositie vindt plaats in het kader van het Von Siebold gedenkjaar. In 2016 is het 150 jaar dat deze Duitse arts overleed en de Leidse Hortus eert hem met tal van activiteiten.