Virtueel lokmeisje leidt tot arrestaties van online kindmisbruikers
Dankzij het virtuele lokmeisje Sweetie van Terre des Hommes zijn wereldwijd meer dan duizend mannen geïdentificeerd die webcamseks hadden. Zij dachten te chatten met een tienjarig meisje. Of dat strafbaar is, verschilt per land, concluderen Leidse juristen.
Spraakmakend internationaal onderzoek
De mannen kwamen ‘als vliegen op de stroop’ op het Filipijnse meisje met het engelengezicht af, vertelt Hans Guijt, projectmedewerker Terre des Hommes. Op het congres ‘de juridische aspecten van Sweetie 2.0’ op 2 juli in Leiden presenteert hij samen met Leidse en Tilburgse juristen de uitkomsten van dit spraakmakende internationale onderzoek. In 2013 opereerde het virtuele lokmeisje voor het eerst in 19 online chatrooms voor minderjarigen. Vier onderzoekers gaven zich uit voor een Filipijns meisje van tien jaar, door onderzoekers ‘Sweetie’ gedoopt omdat de mannen aan de andere kant van de webcam haar vaak zo noemden.
Informatie overhandigd aan Europol
Zodra de Filipijnse avatar online gingen, werd ze benaderd door mannen uit de hele wereld, 71 landen in totaal. De Filipijnen hebben een beruchte traditie in het aanbieden van kinderprostitutie. Meer dan 20.000 webcamconversaties zijn geregistreerd en die informatie is overhandigd aan Europol. Op de geregistreerde beelden is onder andere te zien dat de mannen masturbeerden tijdens de chats. Omdat Terre des Hommes geen persoonlijke informatie heeft over deze webcammers spreekt de organisatie van online kindmisbruikers in plaats van pedofielen of pedoseksuelen.
Arrestaties
Voor zover bekend leidde Sweetie tot arrestaties in Australië, België, Denemarken, Groot-Brittannië, Nederland en Polen. Er is een enkele veroordeling geweest louter op basis van chats met Sweetie. In de meeste gevallen was Sweetie de aanleiding voor nader onderzoek in de huizen van verdachten en werden mannen veroordeeld wegens bezit van kinderporno. Terre des Hommes werkt nu aan Sweetie 2.0, door middel van chatbots kunnen veel meer chatrooms gemonitord worden en meer (potentiële) daders worden afgeschrikt.
Is seks met een virtueel meisje strafbaar?
Een volledig overzicht van de arrestaties ontbreekt omdat de nationale polities niet standaard rapporteren aan de onderzoekers. Leidse en Tilburgse juristen onderzochten in 18 landen of webcamseks met een virtueel meisje überhaupt wel strafbaar kan zijn. Er is immers geen echt persoon die slachtoffer wordt. Bovendien bleef het lokmeisje zelf aangekleed; om morele en juridische redenen wil Terre des Hommes geen kinderporno maken.
Ruimte voor juridische vervolging
‘De wetgeving loopt altijd achter op nieuwe technologie’, benadrukt de Leidse jurist Bart Schermer. In de meest landen is webcamsseks met een minderjarige verboden. Maar het is veel moeilijker om misbruik te bewijzen als de persoon fictief is. Aanklagers moeten zich daarom richten op de poging en intentie om online seks te hebben met een minderjarige. Twee juridische begrippen zijn hierbij relevant. De eerste is ‘relatief ondeugdelijke poging’ (de actie is feitelijk onmogelijk ). Schermer vergelijkt het met een dief die een greep in de kas doet die leeg blijkt te zien. De andere term is ‘absoluut ondeugdelijke poging’ (de actie is juridisch gezien onmogelijk). Voorbeeld: iemand probeert een persoon neer te schieten met een banaan. De wet biedt ruimte voor juridische vervolging als de webcamseks met een virtueel lokmeisje beschouwd wordt als een relatief ondeugdelijke poging.
Voorwaarden voor lokmiddelen
De Leidse juriste Ilina Georgieva constateerde dat in 13 van de 18 landen een poging tot seks met een virtueel minderjarige strafbaar kan zijn, omdat de webcammer in de veronderstelling verkeert met een echt kind te chatten. De juristen onderzochten ook aan welke voorwaarden Sweetie moest voldoen om een legaal onderzoeksinstrument te zijn, want lokmiddelen zijn ook gebonden aan allerlei regels. De chatbot moest daarom niet uit zich zelf chatroomgebruikers benaderen en niet aandringen op online seks als de gesprekspartner daar niet op uit was.
Kinderen gedwongen tot webcamseks
Sweetie is een initiatief van Terre des Hommes Nederland. Waarom is het bestrijden van online webcamseks zo belangrijk geworden? Guijt legt uit: ‘Vijf jaar geleden zagen we dat er in de Filipijnse bordelen opeens minder zichtbaar aanbod was van kinderen in de prostitutie. Dat leek een gunstige ontwikkeling. Maar we ontdekten dat heel veel kinderen nu gedwongen worden tot webcamseks, vaak zelf in hun ouderlijk huis. Deze kinderen raken getraumatiseerd voor het leven. Dat uit zich in geseksualiseerd en angstig gedrag. Bovendien missen ze vaak school omdat ze de hele dag achter de webcam zitten.’
Meer misbruik door webcamseks
Bovendien speelt er nog een andere grote zorg mee. Guyt: ‘Het grote online aanbod van deze kinderen trekt ook veel mannen die zich normaal gesproken niet zo snel aangetrokken voelen tot seks met minderjarigen. Het begint vaak met een blik of chat uit nieuwsgierigheid. Maar voor ze het weten, beginnen ze ook met downloaden. En uit onderzoek blijkt dat 1 op de 4 downloaders van kinderporno ook offline seks met kinderen probeert te krijgen.’
(LvP)
Volgens Terre des Hommes zijn iedere dag duizenden kinderen slachtoffer van webcamseks. Geschat wordt dat 750.000 mannen via internet op zoek zijn naar seks met kinderen in ruim 40.000 openbare chatrooms. Het ‘Sweetie’-onderzoek toont de omvang en aard van webcam kindersekstoerisme wereldwijd. Eind juli 2016 publiceert Terre des Hommes een rapport over de resultaten van het onderzoek.