Vijftien jaar huwelijk voor paren van gelijk geslacht
In april 2001 was Nederland het eerste land ter wereld dat het huwelijk openstelde voor paren van gelijk geslacht. Het afstammingsrecht maakt echter nog steeds onderscheid tussen gelijk en verschillend geslacht. Volgens Kees Waaldijk kan dat anders.
Het hele huwelijksrecht kan volgens de Leidse hoogleraar zelfs geslachtsneutraal. Dat betoogt Kees Waaldijk in zijn artikel “Vijftien jaar openstelling huwelijk – Naar een huwelijksrecht ongeacht gerichtheid en geslacht”, dat vorige week verscheen in het april nummer van juridisch maandblad Ars Aequi (p. 237-246). Datzelfde tijdschrift plaatste in 1987 als eerste Nederlandse tijdschrift een artikel over de mogelijkheid het huwelijk open te stellen voor paren van gelijk geslacht (“Beantwoording Rechtsvraag Homohuwelijk”, eveneens door Kees Waaldijk).
In zijn jongste artikel laat Waaldijk aan de hand van de travaux préparatoires van vooral de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens zien, dat non-discriminatie al vanaf 1947 centraal staat in de formulering van het internationale mensenrecht om te huwen.
Hij stelt voor om het Nederlandse afstammingsrecht helemaal gerichtheidsneutraal en geslachtsneutraal te formuleren. Daarmee zou de rechtspositie verbeteren van kinderen die geboren worden in een huwelijk of geregistreerd partnerschap van twee vrouwen. Bovendien zou het recht dan beter rekening houden met mensen met een intersekse en met mensen die van geslacht veranderd zijn. Waaldijk stelt voor om in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek de bestaande artikelen 198 (over moederschap) en 199 (over vaderschap) te vervangen door één bepaling over ouderschap:
“Ouder van een kind is de persoon:
- uit wie het kind is geboren;
- die het kind heeft erkend;
- die op het tijdstip van de geboorte van het kind door een huwelijk of geregistreerd partnerschap is verbonden met de persoon uit wie het kind is geboren, tenzij het kind voor de geboorte is erkend door een ander;
- van wie het ouderschap gerechtelijk is vastgesteld; of
- die het kind heeft geadopteerd.”
Deze zomer organiseert Kees Waaldijk de Summer School Sexual Orientation & Gender Identity in International Law (Den Haag & Amsterdam, 1 tot 5 augustus 2016).