Precisiemetingen met trillingsarm lab en vloeibaar helium
Na 2 jaar ontwerpen, testen en aanpassen is het trillingsarme meeteiland in het nieuwe Gorlaeus Gebouw van de Science Campus opgeleverd en presteert het op wereldniveau. Er is ook een vernieuwde faciliteit voor de productie van vloeibaar helium opgeleverd.
Trillingsarm lab
Het kersverse trillingsarme natuurkundelab staat als een huis. Sterker nog, het rust op een enorme betonvloer van 1 meter dikte en gigantische gedempte veren die elk vleugje trilling bijna volledig absorberen. Dit is ook hard nodig voor de onderzoekers, die precisiemetingen uitvoeren op atomaire schaal in de ijskoude stilte van temperaturen nabij het absolute nulpunt. Zonder deze vrij extreme maatregelen verpest elke langsrazende vrachtwagen op de A44 het hele experiment.
Een van de stilste ter wereld
Onderzoekstechnicus Marcel Hesselberth heeft de afgelopen jaren veel tijd en moeite besteed om het meeteiland zo stil mogelijk te krijgen. Uiteindelijk is hij er in geslaagd om het trillingsarme lab tot een van de stilste ter wereld te maken. Dit is extra knap als je bedenkt dat Leiden op veenachtige kleigrond is gebouwd—een van de lastigste bodemsoorten voor zo’n klus.
Ingenieuze constructie
In zijn presentatie legt Hesselberth uit hoe de ingenieuze constructie in elkaar steekt, en hoe hij tenslotte het trillingsniveau heeft teruggebracht tot meer dan 100 x zo laag als in het huidige natuurkundegebouw. ‘Onze metingen waren zo gevoelig dat we zelfs konden zien hoe hard het waaide,’ zegt hij terwijl het grote scherm twee gelijklopende grafieken toont van de geregistreerde trillingen en de officiële windkrachtcijfers van dat moment.
Vloeibaar helium
De faciliteit voor vloeibaar helium staat nog ‘gewoon’ in het Huygens Gebouw en wordt veel minder beïnvloed door trillingen. Toch was ook van deze installatie een nieuwe versie nodig. De oude was erg op leeftijd en vertoonde allerlei mankementen. Bovendien zou de constructie niet verhuisd kunnen worden naar het nieuwe gebouw. De nieuwe faciliteit heeft lagere productie- en personeelskosten, minder impact op het milieu en biedt de mogelijkheid om de productie bij te stellen.
Bijschrift foto: natuurkundig onderzoekstechnicus Marcel Hesselberth poseert naast een van de heliumtanks in de nieuwe faciliteit voor vloeibaar helium.