Minder docentfuncties, meer universitair docenten
De verwevenheid van onderzoek en onderwijs maakt deel uit van de missie van de Universiteit Leiden. De werkgroep ‘Loopbaanbeleid WP’ die nieuwe richtlijnen voor de aanstelling van wetenschappelijk personeel opstelde, ontdekte dat de Universiteit Leiden heel veel docenten zonder onderzoekstaak in dienst heeft.
Te veel docenten zonder onderzoekstaak
Een van de conclusies van de werkgroep, inmiddels ondersteund door het College van Bestuur, is dat het aantal docenten zonder onderzoekstaak te groot is ten opzichte van docenten met onderzoekstaak (universitair docenten – ud’s); doceren vanuit actueel onderzoek is voor de docenten die geen onderzoek doen immers niet mogelijk. Elke faculteit heeft docenten in dienst. Docenten vangen pieken in het onderwijs op. Of ze hebben een beroepspraktijk (bijvoorbeeld psycholoog bij Sociale wetenschappen, of advocaat bij rechten) en geven praktijkgericht onderwijs naast hun hoofdbezigheid. Bij Geesteswetenschappen geven docenten, altijd native speakers, taalvaardigheid. In die situaties zijn en blijven docenten nodig.
Docentenbestand kritisch onder de loep
Maar de werkgroep Loopbaanbeleid WP schrok van de grote aantallen docenten, aangezien dat op gespannen voet staan met de verwevenheid van onderzoek en onderwijs. Het College van Bestuur heeft de faculteiten dan ook gevraagd hun docentenbestand kritisch onder de loep te nemen: is van alle docentfuncties duidelijk waarom zij geen onderzoekscomponent kennen? Veel docentfuncties moeten in de komende jaren vervangen worden door de functie van ud. Het is niet zo dat de docentfunctie helemaal moet verdwijnen, het gaat om het terugbrengen van de aantallen docenten ten gunste van het aantal ud’s.
Studenten naar het front van de wetenschap
De verwevenheid van onderwijs en onderzoek wordt expliciet genoemd in de missie van de universiteit. De achterliggende idee is studenten naar het front van de wetenschap te brengen. Met andere woorden, hen in aanraking te brengen met de nieuwste kennis en inzichten en de nieuwste methoden van onderzoek. En er is meer.
‘Kennis maken’ is specifiek wetenschappelijk
Prof.dr. Judy Mesman hoogleraar ‘Opvoeding en onderwijs in de multiculturele samenleving’ en aankomend Dean van het Leiden University College The Hague: ‘Alleen als je zelf veel ervaring hebt met onderzoek bedenken en uitvoeren, kun je goed overzien wat de sterke en zwakke kanten van andere onderzoeken die je in het onderwijs zult moeten aanhalen om kennis over te dragen. Juist het proces van kennis ‘maken’ is uniek aan academisch onderwijs, versus hbo. Dat is heel anders dan dat je alleen maar leest over onderzoek en er zelf niet bij betrokken bent.’ Mesman gebruikt in haar colleges bijvoorbeeld videomateriaal uit haar eigen onderzoek zien, ter illustratie van diverse concepten. Ze legt ook goed uit hoe zij en haar medewerkers tot bepaalde conclusies zijn gekomen, op basis van de data.
Onderzoek en onderwijs beïnvloeden elkaar positief
Prof.dr. Koen Caminada, hoogleraar en wetenschappelijk directeur van het instituut Fiscale en Economische Vakken van de Rechtenfaculteit: ‘Onderwijs en onderzoek zijn met elkaar verweven en beïnvloeden elkaar positief. Voor studenten is de onderzoekscomponent van een opleiding essentieel voor de ontwikkeling van diverse 21st century skills. Een praktisch probleem is echter dat het aantal benodigde gepromoveerde docenten niet altijd voorhanden is, terwijl de studentenaantallen daar wel om vragen. Veel gepromoveerden kiezen voor een loopbaan buiten de universiteit, ook omdat de arbeidsvoorwaarden daar vaak gunstiger zijn. Alle hens aan dek dus om gepromoveerden te behouden voor de universiteit. En voor zover dat niet lukt, zoeken we goede en gemotiveerde docenten die, naast hun werk aan de universiteit, actief zijn in een praktijk die een toegevoegde waarde heeft voor het onderwijs. Ook dat is belangrijk, het wordt nog wel eens onderschat.’