Sunny Bergman houdt Annie Romein-Verschoorlezing
Zijn vrouwen en mannen van nature echt zo verschillend? Dat vraagt documentairemaker en schrijver Sunny Bergman zich op 8 maart af in de 26e Annie Romein-Verschoorlezing.
Opvattingen veranderen in de tijd
Het is een oude discussie: nature of nurture? Worden vrouwen en mannen verschillend geboren, of door opvoeding en samenleving verschillend gemáákt? In de jaren zeventig was de maakbaarheidstheorie op velerlei gebied dominant en lag de nadruk in het man/vrouw-debat op nurture. Sinds de jaren negentig is de slinger weer doorgeslagen naar nature.
Drie lijnen van argumentatie
Samengevat zijn er drie argumentatielijnen die de verschillen tussen mannen en vrouwen benadrukken: het hormonale verhaal, de evolutionaire verklaring en het idee dat mannen- en vrouwenhersenen verschillend zijn. Deze drie-eenheid roept veel vragen op. Als een vrouw een zogenaamd ‘natuurlijke staat’ heeft, betekent dat dan dat ze ook ‘onnatuurlijk gedrag’ kan vertonen? Wat maakt een vrouw eigenlijk tot vrouw – is dat echt iets wat we in de hersenen kunnen waarnemen? En hoeveel moeten we van bepaalde hormonen hebben om een ‘echte vrouw’ te zijn?
Botox en fillers
De bovenmatige aandacht voor het uiterlijk van de vrouw wordt eveneens vaak verklaard vanuit essentialistische theorieën. Door mooi te zijn zou de vrouw haar ‘evolutionaire overlevingskansen’ vergroten. Ondertussen is de bandbreedte van ‘een normaal uiterlijk' enorm verkleind door de cosmetische industrie (alle vrouwen in entertainment rimpelloos middels botox en fillers). Ook de bandbreedte voor ‘normaal gedrag’ wordt smaller. Steeds meer menselijk gedragingen worden als afwijkend gekwalificeerd en behandeld met medicatie.
Sunny Bergman
Sunny Bergman (1972) begint op haar 13de als actrice en fotomodel. Na haar studie Philosophy & Politics aan de Universiteit van York in Engeland start ze in 1994 als programmamaker bij de VPRO. Ze werkte mee aan programma’s als Middageditie, Veldpost (Nipkowschijf 1997), Lopende Zaken en Waskracht. Na twaalf jaar vestigt Bergman zich als zelfstandig documentairemaker. Ze maakt documentaires waarin ze vanuit persoonlijke betrokkenheid vragen stelt over allerlei onderwerpen zoals de beelden die de media ons voorschotelen, man en vrouw, en rijk en arm. Daaronder is een filmdrieluik over uiterlijk, seks en cultuur: Beperkt houdbaar, de serie Sunny Side of Sex en Sletvrees. Hier belicht ze de vrouwelijke en mannelijke beleving van schoonheid en seks, hier en elders op de wereld. Bij ‘Sletvrees’ verscheen onder dezelfde titel ook een boek over de research voor de documentaire. Bergman heeft een column in de VPRO-gids en schrijft opinie-stukken. Bergmans laatste documentaireserie de recent door de VPRO uitgezonden Sunny side of spirit.
De meeste documentaires van Sunny Bergman zijn hier te bekijken
Referent: Malou van Hintum
Referent op 8 maart is Malou van Hintum. Ze is wetenschapsjournalist en schrijft vaak over de relatie tussen hersenen en gedrag en die tussen gezondheid en psyche. Het man-vrouwperspectief heeft daarbij haar bijzondere belangstelling. Van Hintum studeerde af op het onderwerp 'Mannen en agressie' en schreef onder meer het boek 'Doe eens normaal. Over zin en onzin van psychiatrische diagnoses'. Dit jaar komt haar boek 'Brein onder druk. Over stress, agressie en veerkracht uit'. Van Hintum werkt(e) voor diverse kranten en tijdschriften, waaronder de Volkskrant, Vrij Nederland, NRC Handelsblad en De Groene Amsterdammer. Van Hintum is op twitter actief als @malouvh.
(CH)