In de spotlights...
In deze rubriek zetten wij telkens een aantal gastlesdocenten en/of gastlessen in de spotlights. Dit keer is dat onze nieuwste gastlesdocent, dr. Markus Davidsen van het Leids Centrum voor Religiewetenschap, over zijn les 'Star Wars en religie'.
Sinds kort ben je gastlesdocent. Kun je jezelf introduceren?
Ik ben Markus Davidsen, religiewetenschapper, en werk sinds 2009 bij de Universiteit Leiden. Ik ben uit Denemarken naar Nederland gekomen om te promoveren en dat deed ik in 2014 met het proefschrift The Spiritual Tolkien Milieu: A Study of Fiction-based Religion. Het proefschrift ging over mensen die niet alleen geloven dat de elfen en de zogenaamde valar (goden) uit Tolkiens boeken over Midden-aarde echt bestaan, maar zelfs een religie hebben opgebouwd waarin ze deze wezens vereren. Sinds 2015 ben ik werkzaam als universitair docent Godsdienstsociologie bij het Leids Centrum voor Religiewetenschap.
Jouw gastles heeft de titel Star Wars en religie. Wat is de relatie tussen deze twee en hoe kom je bij dit onderwerp?
Er zijn meerdere relaties tussen Star Wars en religie. Om te beginnen zitten de films vol religie. Veel van de belangrijke helden uit de films zijn jedi-ridders (Jedi Knights), krijgermonniken die een deel van hun bijzondere krachten ontlenen uit hun contact met ‘de Kracht’ (the Force). De Kracht, op zijn beurt, is een kosmische en goddelijke energie die het universum van de film doordringt. Nog opmerkelijker is dat de 'Kracht-religie' binnen het filmuniversum duizenden mensen in de werkelijke wereld heeft geïnspireerd om een echte religie te stichten. Deze religie (het jediïsme) is dus gebaseerd op Star Wars en draait om de Kracht. De leden noemen zichzelf jedi-ridders. Het is een goed georganiseerde beweging die al in een aantal landen, waaronder de VS, de status van erkende godsdienst heeft gekregen. Een laatste relatie tussen Star Wars en religie heeft te maken met George Lucas, de maker en bedenker van Star Wars. Star Wars was voor Lucas bedoeld als een godsdienst-pedagogisch project. In meerdere interviews heeft hij verteld dat hij de rol van de Kracht in de films belangrijk vond omdat hij hoopte dat jonge mensen daardoor interesse zouden krijgen voor spiritualiteit en zich zouden aansluiten bij een kerk, tempel of moskee in de buurt. Het was absoluut niet de bedoeling dat Star Wars tot een nieuwe religie zou leiden, maar toch is dat gebeurd. Misschien omdat het idee van de Kracht goed aansluit bij de ideeën over het goddelijke die veel mensen vandaag erop na houden.
Waarom heb je je aangemeld om gastlessen te geven?
Ik vind het belangrijk dat onderzoekers op de universiteit zich niet opsluiten in een ivoren toren, maar dat ze hun kennis delen met de rest van de samenleving. Zelf werk ik met docenten in het voortgezet onderwijs (en hbo) om het onderwijs in religie als universitaire discipline steviger te verankeren in de religiewetenschap. Hier sluit het gastlessenprogramma De Universiteit in de klas goed bij aan. Met mijn gastlessen hoop ik niet alleen leerlingen nieuwsgierig te maken naar de universiteit in het algemeen en de religiewetenschap in het bijzonder, maar hoop ik ook contacten op te bouwen met vwo-docenten en te leren wat wij als universiteitsmensen voor hen kunnen betekenen.
Waar sta je over veertig jaar? En waar staat de wetenschap dan?
Over veertig jaar ben ik als het goed is met pensioen, ook als de AOW-leeftijd een stuk omhoog gaat. Waar de wetenschap tegen die tijd staat, weet ik niet, maar ik hoop op drie dingen: (1) dat er weer waardering komt voor kennis an sich, ongeacht of je er geld mee kunt verdienen of niet; (2) dat de universiteiten, en voornamelijk de geesteswetenschappelijke faculteiten, weer trots worden op het feit dat ze docenten opleiden; en (3) dat er een einde komt aan de neoliberale manier waarop de universiteiten gerund worden met evaluaties, visitaties, prestatieafspraken en het schrijven en beoordelen van onderzoeksaanvragen, dat allemaal tijd wegneemt van dat waar het eigenlijk om draait: onderwijs en onderzoek.
Bron afbeelding: Tony Webster, 5 juni 2011, 'Scattered Light at Northern Spark', https://www.flickr.com/photos/diversey
Gastles bij u op school?
Wilt u een van deze gastlessen aanvragen voor uw klas of school? Dat kan. Uiteraard kunt u ook voor een van de vele andere lessen uit ons totaalaanbod kiezen.
Gastlesdocent worden?
Bent u als universitair docent geïnteresseerd in het geven van gastlessen op middelbare scholen? Of wilt u meer informatie hierover ontvangen? Neem dan contact op met de coördinator van het gastlessenprogramma.