Gezondheidspsycholoog Jos Brosschot benoemd tot bijzonder hoogleraar
Jos Brosschot is benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘psychofysiologische mechanismen van stress in het dagelijkse leven’. De leerstoel is ingesteld namens de Stichting Onderzoek naar Psychosociale Stress (SOPS).
Het doel van deze stichting is een bijdrage te leveren aan de kennis, behandeling en preventie van stress. De leerstoel heeft als belangrijkste doel de psychologische en fysiologische factoren die stress in het dagelijks leven veroorzaken te onderzoeken. De focus zal daarbij liggen op zowel bewuste als onbewuste processen.
Langdurige dagelijkse stress
Gezondheidspsycholoog Brosschot doet al jaren onderzoek naar de effecten van psychologische stress op lichamelijk reacties en gezondheid. Zijn huidige onderzoek bij de sectie Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie richt zich op de gevolgen van langdurige stress in het dagelijks leven. Van een kortdurende lichamelijke stressrespons worden mensen niet ziek, want zo’n respons is een natuurlijke reactie op gevaren en uitdagingen. Problemen kunnen ontstaan als de hartactiviteit, de bloeddruk en het niveau van stresshormonen langdurig, dat wil zeggen herhaaldelijk of zelfs chronisch, verhoogd zijn. Dit kan leiden tot een verhoogd risico op lichamelijke ziekte.
Reactie van het stresssysteem
Volgens Brosschot en zijn collega’s ontstaan langdurige stressresponsen niet vanzelf. Ze worden niet veroorzaakt door stressvolle gebeurtenissen, maar door piekeren en tobben over die gebeurtenissen. Vooral je zorgen maken over toekomstige gebeurtenissen – die vaak helemaal niet zullen plaatsvinden – zou leiden tot een langdurige reactie van het stresssysteem van het lichaam. Denk hierbij aan een verhoogde bloeddruk en hartactiviteit en hogere niveaus van hormonen zoals cortisol.
Cardiovasculaire en hormonale reacties
Brosschot en zijn Amerikaanse collega’s introduceerden in 2006 de term perseveratieve cognitie voor dit langdurig piekeren en tobben over stressvolle gebeurtenissen of dreigingen. Uit onder meer een recente review in het gerenommeerde Psychological Bulletin blijkt dat deze perseveratieve cognitie gepaard gaat met cardiovasculaire en hormonale reacties.
Nieuwste stressonderzoek met TOP-subsidie ZonMw
De nieuwste stap in het onderzoek van Brosschot is het idee dat stressgerelateerde cognitie deels onbewust is, maar toch lichamelijke effecten heeft die ons op termijn ziek kunnen maken. Zijn onderzoeksgroep doet op dit moment onderzoek naar dit idee. Dit nieuwste stressonderzoek wordt gefinancierd door een prestigieuze TOP-subsidie van ZonMw.
CV Jos Brosschot
Brosschots onderzoek is altijd gericht op de mechanismen die verantwoordelijk zijn voor de effecten van de geest op het lichaam. In zijn promotietijd toonde hij, samen met Utrechtse psychologen en immunologen, als een van de eersten aan dat stress bij mensen het immuunsysteem beïnvloedt. Na zijn promotie werkte hij aan de Universiteit van Amsterdam.
Jos Brosschot werkt inmiddels bijna twee decennia in Leiden, waar hij verschillende laboratorium- en veldonderzoeken heeft verricht naar de relatie tussen piekeren, hartactiviteit en lichamelijke klachten. Voor zijn onderzoek ontving hij meerdere subsidies, waaronder een beurs van de KNAW en verschillende NWO-beurzen.
Stressonderzoek in Leiden
Het bijzonder hoogleraarschap van Jos Brosschot versterkt de positie van de Universiteit Leiden op het gebied van stressonderzoek. De ingestelde leerstoel accentueert de kwaliteit van het bestaande stressonderzoek en zal naar verwachting leiden tot verhoogde aandacht en extra financiering van het onderzoek naar dagelijkse stress. Brosschot heeft zich altijd gericht op de oorzaken van deze dagelijkse stress, in tegenstelling tot traumatische stress en psychopathologie, het domein van de klinische psychologie.