Sandra van Dijk helpt nierpatiënten gezonder te leven
Hoe kunnen nierpatiënten geholpen worden een gezonde leefstijl aan te nemen? Gezondheidspsycholoog Sandra van Dijk gaat dit onderzoeken met een persoonsgebonden subsidie van de Nierstichting.
Van Dijk doet met deze subsidie van de Nierstichting van € 300.000,- onderzoek naar een online screeningsinstrument dat psychologische belemmeringen voor een gezonde leefstijl bij nierpatiënten in kaart brengt. Verder zal ze een e-therapie ontwikkelen die helpt deze belemmeringen weg te nemen. Tenslotte zal de effectiviteit van de nieuwe online aanpak worden geëvalueerd.
Chronische nierschade
Van Dijks onderzoeksproject richt zich in eerste instantie op patiënten met chronische nierschade. De diagnose chronische nierschade heeft ingrijpende gevolgen. ‘Om een snelle achteruitgang van de nieren en daarmee dialyse te voorkomen is het bijvoorbeeld van groot belang om je aan bepaalde leefregels te houden. Denk hierbij aan een zoutarm dieet, stoppen met roken en voldoende lichaamsbeweging´, aldus de onderzoeker.
Veranderd toekomstperspectief
Maar de leefstijl aanpassen is niet de enige uitdaging waar patiënten zich voor gesteld zien. De diagnose brengt ook met zich mee dat mensen moeten accepteren dat hun toekomstperspectief is veranderd. Ze moeten hun ziekte inpassen in het dagelijks leven en leren omgaan met lichamelijke beperkingen. Zo raken veel patiënten arbeidsongeschikt, zeker als hun nieren helemaal niet meer functioneren en dialyse noodzakelijk is geworden om in leven te blijven.
Verminderd psychologisch welzijn
Van Dijk: ‘Chronische nierschade vraagt veel van patiënten, en leidt vaak tot een verminderd psychologisch welzijn. Dat heeft niet alleen negatieve gevolgen voor de kwaliteit van leven, maar het is ook vaak een van de belemmeringen om een gezonde leefstijl aan te nemen én vol te houden.’ Psychologisch welzijn bepaalt voor een groot deel hoe patiënten met hun ziekte omgaan. Een verminderd psychologisch welzijn wordt in de huidige zorg echter vaak niet opgemerkt. Daarom is het belangrijk dat dit beter in kaart kan worden gebracht.
Profiel op maat
Niet alle nierpatiënten ervaren dezelfde problemen. Om die reden is het volgens Sandra van Dijk belangrijk een profiel op maat te maken. Dit wordt gedaan met een patiëntprofielkaart, een soort grafische samenvatting van de problemen die uit de online screening naar voren komen. Op basis van zo'n profiel kan door patiënt en arts samen gekeken worden welke behandeling geschikt is om de psychologische belemmeringen weg te nemen. Met een profiel op maat kan de behandeling helemaal toegesneden worden op de problemen, risicofactoren en behoeften van een patiënt.
E-coach
De behandeling zal in de vorm van een e-coachmodule gedaan worden, waarin patiënten met ondersteuning op afstand door een coach online modules doorlopen. De e-coachmodule zal worden gebaseerd op e-coach, een effectieve online behandeling op basis van cognitieve gedragstherapie die al voor andere chronische somatische aandoeningen is ingezet. Deze therapie is ontwikkeld door de onderzoeksgroep van Andrea Evers (Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie).
Implementatie
Van Dijk is inmiddels druk met de voorbereidingen voor het onderzoek. Het vierjarige project sluit naadloos aan bij haar rol als projectleider Zelfmanagement in het LUMC bij het Programma Vernieuwing Zorg. In dit programma worden wetenschappelijk onderzoek met innovaties in de klinische zorg verbonden. Van Dijk hoopt dan ook dat de nieuwe e-healthbenadering bij gebleken effectiviteit binnen de reguliere zorg voor nierpatiënten ingepast kan worden. Vervolgens kunnen deze zorgvernieuwingen ook beschikbaar komen voor andere patiënten met een chronische aandoening.