Kan een land té democratisch zijn?
Hoe ontwikkelt een democratie zich eigenlijk? Het Institute for History wijdt er een driedaagse conferentie aan.
Er kan niet genoeg democratie zijn in de wereld. Dat was lange tijd de heersende opvatting onder politici en mensenrechtenorganisaties. Maar is dat wel zo?
In perspectief
Van 14 tot 16 januari gaan tientallen historici in discussie over het onderwerp. ‘We kijken met name hoe de liberale democratie zich verhoudt tot de natiestaat’, zegt Henk te Velde, professor Vaderlandse geschiedenis en één van de organisatoren. ‘We hebben daarbij gekozen voor historische en recente voorbeelden uit het verschillende werelddelen. Zo zetten we het thema in perspectief.’
Elites vs. ‘het volk’
Te Velde kijkt in zijn eigen workshop naar de ontwikkeling van de parlementaire democratie in Europa. Daar zie je al in de 19de eeuw een tweedeling ontstaan tussen de elite en vertegenwoordigers van ‘het gewone volk’. Te Velde: ‘Tegenover de liberale elite die alles beter denkt te weten, staat een agressief populisme dat namens ‘het volk’ zegt te spreken.’
Latijns-Amerika
Andere sprekers gaan onder meer in op de onafhankelijkheid van Congo en recente ontwikkelingen in Latijns-Amerika. De voorbeelden laten zien dat democratie niet alleen leidt tot rozengeur en maneschijn. Zo is Latijns-Amerika de laatste decennia het toneel van populisme en nationalisme. Denk bijvoorbeeld aan de opkomst van Hugo Chávez, die de socialistische president van Venezuela werd. Te Velde: ‘Dat is geen incident. Het hoort blijkbaar bij natiestaten met een liberale democratie.’
Vluchtelingencrisis
Volgens Te Velde komt de conferentie op een belangrijk moment. ‘De huidige vluchtelingencrisis laat in een notendop het spanningsveld zien. Vraagt onze liberale democratie om een strenge bewaking van de buitengrenzen? Of juist om bescherming van de mensenrechten, ook voor degenen die van elders komen? Je ziet dat hier verschillende opvattingen over de democratie en de natiestaat lijnrecht tegenover elkaar staan.’
Onderzoeksgroep
De conferentie is een initiatief van de onderzoeksgroep Political Cultures and National Identities. Deze onderzoekgroep is onderdeel van het Institute for History. De keynote speeches zijn openbaar toegankelijk. De workshoprondes zijn te bezoeken na aanmelding bij de coördinator ervan.
Sprekende politiek
Professor Henk te Velde publiceerde onlangs een nieuw boek. In ' Sprekende politiek' beschrijft hij de twee beroemdste parlementen van hun tijd, het Britse en het Franse, om de rijke wereld van het negentiende-eeuwse parlement en zijn publiek te laten zien.