Universiteit Leiden digitaliseert 80.000 pagina’s middeleeuwse handschriften

10 november 2015

Universitaire Bibliotheken Leiden en uitgeverij Brill hebben een van de topcollecties van de Universiteit Leiden gedigitaliseerd en beschikbaar gesteld als online publicatie: Codices Vossiani Latini Online.

Middeleeuwse handschriften

Handschrift op perkament. Frankrijk, eerste helft 11de eeuw. Op de linkerbladzijde wordt Terentius, auteur van zes blijspelen, dicterend afgebeeld, terwijl zijn schrijver de verzen op een rol noteert.

De collectie middeleeuwse handschriften van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) geniet wereldwijde bekendheid. De Latijnse handschriften die de Nederlandse humanistische geleerde Isaac Vossius (1618-1689) verzamelde, vormen hiervan de kern. Uitgeverij Brill en UBL hebben deze gedigitaliseerd en de middeleeuwse tekstbronnen als online publicatie beschikbaar gemaakt voor onderzoekers wereldwijd. Codices Vossiani Latini Online biedt toegang tot 465 handschriften in 363 samengestelde banden. Bij elkaar zijn dat meer dan 80.000 bladzijden.

Topcollectie

Pseudo-Apuleius, Herbarium. Handschrift op perkament. Het oudst bekende Latijnse handschrift met botanische illustraties. Het verhaalt over de gentiaan, een plant die helpt tegen slangenbeten.

Vossius’ omvangrijke bibliotheek – volgens tijdgenoten de beste in Europa – werd in 1690 verkocht aan de Leidse universiteit. Tot de hoogtepunten behoren onder meer de vroegste bronnen van het beroemde leerdicht De rerum natura van de Romeinse dichter Lucretius en het oudst bewaarde geïllustreerde herbarium in het Latijn (rond 600). Onder de collectie valt ook de zogeheten ‘Leidse Aratea’, een Karolingische codex (rond 840) met 39 schitterende miniaturen van sterrenbeelden gebaseerd op voorbeelden uit de klassieke oudheid.

Online toegang tot de collectie

Lucretius, De rerum natura. Latijn. Handschrift op perkament. Noord-West Duitsland, ca. 825.

Studenten en medewerkers binnen de Universiteit Leiden (d.w.z. met een ULCN-account) hebben gratis toegang tot de online collectie. Overige gebruikers wordt verzocht contact op te nemen met Brill voor toegang tot BrillOnline Primary Sources. Dit platform bevat diverse andere digitale erfgoedcollecties, waaronder twee selecties uit de uitgebreide Oosterse collecties van UBL, het resultaat van eerdere samenwerkingsprojecten met Brill.

Zie ook

Toegang tot de collectie voor medewerkers en studenten Universiteit Leiden: bibliotheekcatalogus.
Toegang voor overige gebruikers: BrillOnline Primary Sources.

(10 november 2015 - CR)

UBL

UBL is ondanks haar eerbiedwaardige leeftijd (ze is gesticht in 1587) een van de meest innoverende bibliotheken van het land. Als partner in kennis ondersteunt zij het wetenschappelijk onderzoek en onderwijs, met nieuwe diensten en binnenkort ook met de nieuwbouw voor haar omvangrijke Aziëcollecties (oplevering in 2017). Haar bijzondere collecties, met belangrijke verzamelingen westerse en oosterse handschriften, archieven, brieven, oude drukken, atlassen en kaarten, prenten, tekeningen en foto’s, worden veelvuldig gebruikt door Leidse academici en hun studenten en trekken geleerden vanuit de hele wereld. De verzameling middeleeuwse handschriften omvat 1.800 codices en ruim duizend fragmenten.