Ouders leren kinderen genderstereotypen
Zowel vaders als moeders geven hun kinderen op subtiele wijze informatie over genderstereotypen in gesprekken over emoties met hun kinderen. Dat blijkt uit het onderzoek van Lotte van der Pol. Promotie 25 november.
“We hebben de manier waarop ouders over emoties met hun kinderen praten, onderzocht. We zien dat zowel individuele kenmerken van de ouder en het kind als kenmerken van het gehele gezin, te maken hebben met de manier waarop over emoties wordt gesproken”, aldus Lotte van der Pol.
Liselotte van der Pol - Focus on feelings: Parental emotion socialization in early childhood - 25 november 2015
Individuele kenmerken
Het blijkt dat ouders uitgebreider over basisemoties - zoals angst en blijdschap - met hun drie- en vierjarigen praten dan met hun oudere en jongere kinderen. “Misschien omdat kinderen op deze leeftijd leren dat hun eigen gevoelens anders kunnen zijn dan die van anderen. Vanaf vijf jaar kunnen de meeste kinderen onderscheid maken tussen verschillende emoties op basis van gezichtsuitdrukking. Hierdoor voelen ouders zich misschien minder geroepen om dit soort emoties aan hun kinderen uit te leggen.“
Ook bleek dat moeders uitgebreider met hun kinderen over emoties praatten dan vaders. “Dit kan zijn omdat moeders nog vaak de voornaamste verzorgers zijn in het gezin of omdat impliciete gender stereotypen – bijv. vrouwen zijn meer empathisch dan mannen’ hen stimuleren hier meer over te praten. Hierdoor hebben moeders mogelijk meer ervaring dan vaders met het praten over emoties met hun kinderen.”
“Opvallend was dat ouders hun kinderen op subtiele wijze boodschappen geven over welke emoties al dan niet gepast zijn voor jongens en meisjes. Genderneutrale afbeeldingen van kinderen die blij of verdrietig waren, werden vaker als meisje benoemd, terwijl ouders het boze genderneutrale kind in het boek vaker een jongen noemden.”
Kenmerken van het gezin
“Wat betreft kenmerken van het gezin vonden we dat de combinatie van broers en zussen in het gezin en in het gezin waarin ouders zelf zijn opgegroeid van invloed is op de dagelijkse omgang tussen ouders en hun kinderen. Zo praatten moeders die met meer broers waren opgegroeid op een minder genderstereotyperende manier over emoties met hun kinderen.”
Ten slotte vonden we dat psychische klachten van de vader een minder positieve sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind voorspelt via de mate waarin moeders met hun kind over negatieve emoties praten. Psychische klachten van de vader kunnen stress bij de moeder veroorzaken. Hierdoor praat zij mogelijk meer over negatieve gevoelens met haar peuter zonder daarbij te zoeken naar een passende oplossing. Dit kan later bijvoorbeeld huilen of piekeren bij het kind veroorzaken.
Aandeel van het hele gezin
Kortom: factoren die de manier waarop ouders met hun kinderen over emoties praten helpen verklaren, bieden handvatten om ouders te ondersteunen in het zo optimaal mogelijk begeleiden van de emotionele ontwikkeling van hun kinderen. De resultaten wijzen erop dat zowel binnen onderzoek als binnen de hulpverlening gekeken moet worden naar het aandeel van alle gezinsleden.
Lees de samenvatting van 'Focus on feelings: Parental emotion socialization in early childhood'
