Meer flexibiliteit met minder regels
‘Het onderwijs mag wat mij betreft ambitieuzer en uitdagender’, zei Sander Dekker, staatssecretaris van Onderwijs en Leids alumnus op 16 november in café L’Esperance. Daar organiseerde de VVD, afdeling Leiden een onderwijsdebat. Vicerector Simone Buitendijk discussieerde ook mee.
Aanslagen in Parijs
Het gesprek ging ook over de gebeurtenissen in Parijs. Buitendijk benadrukte dat universiteiten de leiders van morgen opleiden. ’Dat zijn de actieve, betrokken studenten die leren om met onze onderzoekers samen, ook evidence-based, de grote problemen in de wereld te analyseren en daar oplossingen voor aan te dragen. Daarvoor moeten ze wel op tempo studeren.’ Ze refereerde ook aan de Leidse onderzoekers die na de aanslagen veelvuldig te zien en te horen waren om de gebeurtenissen te duiden. ‘Onze slogan is niet voor niets In Leiden leer je de wereld kennen.’
Opwaartse differentiatie
Dekker maakt een flink punt van zogenoemde opwaartse differentiatie. ‘Ik wil de regels die dat in de weg staan schrappen. Leerlingen die havo doen zouden ook vakken op vwo-niveau moeten kunnen volgen als ze dat aankunnen, en vwo’ers kunnen misschien alvast aan universitaire vakken beginnen.’ Dit laatste gebeurt al in gestructureerde vorm in de brede Pre-University Colleges, zoals de Universiteit Leiden er ook een heeft, en in de op één vak gerichte LAPP-Top-programma’s voor scholieren aan de Leidse universiteit. Dekker wil zeker geen ratjetoe-diploma met vakken die op mbo-, havo- of vwo-niveau zijn gevolgd.
Tien uur voor de staatssecretaris
Staatssecretaris Dekker discussieerde met Simone Buitendijk en Stefan Wirken, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond. Ook de ongeveer vijftig aanwezigen werden actief in de discussie betrokken. Een hilarische fase in de discussie ontstond na de vraag van de moderator hoeveel uur de aanwezigen destijds per week studeerden, alles inbegrepen. Wirken kon maar moeilijk tot antwoorden worden bewogen (uiteindelijk kwam er schoorvoetend ‘twintig’ uit) maar Dekker stak enthousiast zijn hand op toen de moderator zakte naar tien uur per week. ‘Ik deed er twee bestuursfuncties bij en een baan van twintig uur’, vertelde hij. En dat in Leiden, pal tegenover zijn alma mater.
Alleen wat bewezen werkt
Toen Dekker (niettemin) voor een half jaar naar Oxford kon, ontdekte hij dat studeren heel intensief kan zijn als je maar uitgedaagd wordt, door je docenten en door je medestudenten. ‘Iedereen werkte er hard, en dat maakte de studie ineens interessant en mijzelf ambitieus.’ Het klonk Buitendijk als muziek in de oren want dat is ook de richting waar zij met het Leidse onderwijs heen wil. Buitendijk wil voor alle studenten een academische community creëren van onderling betrokken docent-onderzoekers en studenten, waar de echte academische vorming plaatsvindt. En waar studenten niet alleen van docenten leren maar ook van elkaar.
Zoeken naar de goede mix
'Met onderlinge feedback tussen studenten zijn al zeer goede ervaringen opgedaan', aldus Buitendijk. 'Waarbij de uiteindelijke beoordeling uiteraard een zaak van docenten blijft. We willen onderwijsvernieuwing maar kijken heel goed wat werkt en wat niet. Vernieuwingen moeten evidence-based zijn.’ De Leidse universiteit doet bijvoorbeeld onderzoek naar onder meer blended learning waarbij met name gekeken wordt naar de mogelijkheid om voor bepaalde vakken de pure kennisoverdracht via webcolleges te laten verlopen. Het contactonderwijs kan dan meer de vorm krijgen van interactieve werkcolleges waarin de stof verwerkt en verdiept wordt. Het is zoeken naar de goede mix.
Het was half tien, en de bar lonkte. Maar het was evidence-based dat je een uur lang een geanimeerde discussie gaande kunt houden in een vol café.
(16 november 2015/CH)