Komt er een rechtszaal voor Moot Court?
Krijgt de Rechtenfaculteit een echte zittingszaal? Het wordt spannend, want de crowdfundingactie om dit te realiseren gaat haar laatste weken in. Er is nog 10.448 euro nodig. Nog enkele gulle gevers dus, en Leidse rechtenstudenten kunnen zich straks nóg beter inleven in een toekomst in toga.
De finale van het vak Moot Court (vrij vertaald: een academische rechtszitting) is een climax die elke Leidse rechtenstudent zich nog lang zal herinneren. Jaarlijks volgen negenhonderd studenten het vak. Drie maanden hebben ze zich vastgebeten in een casus. Die kan gaan over het intellectueel eigendom van een Russische wodka-gigant, diefstal van een paar handschoenen of een politieke partij die het stemrecht wil automatiseren. Drie maanden zijn ze intensief begeleid, inclusief videotraining. Nu mogen ze voor het eerst pleiten. 150 professionals uit de rechtspraktijk verlenen hun medewerking. Zij spelen de rol van rechter, een medestudent is de wederpartij, familie en vrienden zijn het publiek. ‘Het is spannend, maar ook heel erg leuk’, herinnert student Emma Faber zich. ‘Rechtsgeleerdheid is in het begin een droge studie, maar tijdens Moot Court komt de stof voor het eerst tot leven. Bij veel studenten springt er dan een vonk over; ze beseffen: ‘hiervoor doe ik het!’.
Kers op de taart
Niet alle Leidse rechtenstudenten worden advocaat, toch is het vak Moot Court voor iedereen verplicht. De vaardigheden die er worden getraind zijn noodzakelijk voor álle juristen, is de gedachte: een ingewikkelde situatie analyseren, de juiste literatuur vinden, argumenten op een rijtje zetten, overtuigend presenteren en tegenargumenten pareren. Dat laatste vindt Marius Werker nog het belangrijkst. Hij is zelf een ervaren advocaat en woont regelmatig de academische pleitsessies bij in de rol van rechter. ‘Een knap verhaal maken en voordragen is één ding. Maar een topadvocaat in de dop herken je aan de passie waarmee hij opkomt voor zijn cliënt en het vermogen om boven de materie te staan en ermee te spelen. In een split second moet je reageren op argumenten die de wederpartij opwerpt en onverwachte vragen van de rechter. Die verdienen een overtuigend antwoord.’ Dan presteer je echt op de toppen van je kunnen.’ Het vak Moot Court ziet Werker als een belangrijke schakel tussen theorie en praktijk. ‘Het helpt studenten bewust te kiezen of ze voor een togavak gaan of niet. En het bereidt ze voor op hoe het er in de rechtszaal aan toegaat. Dat zien we graag in de praktijk.’ Met een natuurgetrouw nagebouwde omgeving krijgt het vak nog meer allure, meent Werker. ‘Een “echte” rechtszaal is toch iets anders dan een omgebouwde vergaderzaal met formica tafels. Als je kwaliteit nastreeft in het vak Moot Court, is een eigen zittingszaal de kers op de taart.’
Recht is meer dan regels
Ook Margreet Ahsmann is enthousiast, zowel over het vak Moot Court als over de crowdfundingactie. Ahsmann is rechter in Den Haag en voor één dag per week hoogleraar in Leiden. Ze maakt zich sterk voor kennisuitwisseling tussen wetenschap en praktijk, in het belang van beide. Hoe meer de praktijk wordt binnengehaald in de rechtenstudie hoe beter, vindt Ahsmann. Dat maakt de opleiding levendiger en zal studenten meer voor de studie motiveren. Het vak Moot Court is volgens haar een vormende ervaring voor studenten: ‘Recht is zoveel meer dan regels leren toepassen op een casus. Het gaat ook om het echte leven, het verhaal dat verteld moet worden. Door zich in te leven in de rol van verdachte, partij en advocaat ervaren studenten hoe feiten, emoties en belangen de grondstof zijn voor de toepassing van het recht. In gerechtelijke procedures komt steeds meer nadruk te liggen op de mondelinge behandeling. Des te meer reden om studenten daarin goed te trainen.’ De Haagse Rechtbank heeft daarom haar steentje bijgedragen aan de zittingszaal. ‘Wij juichen het initiatief toe, want met een realistisch decor lukt het beter om de juiste sfeer op te roepen.’ Als de zaal er komt, staan Ahsmann aantrekkelijke visioenen voor ogen. ‘Wie weet kunnen we straks de rollen omdraaien: rechters trainen in zittingsvaardigheden in het Kamerlingh Onnes Gebouw, met studenten als intervisor. Leerzaam voor hen en voor de rechterlijke macht een vergroting van haar zichtbaarheid in de samenleving.’
De laatste euro’s
Eerdere Leidse crowdfundingsacties zorgden voor de restauratie van het 'zweetkamertje' en de bouw van een nieuwe zonnekijker in de oude Sterrenwacht. Maar succes is niet vanzelfsprekend. Andere acties slaagden er niet in het benodigde bedrag bij elkaar te brengen. Gaat deze eerste crowdfunding van de Rechtenfaculteit wel slagen? Het ontwerp voor de zittingszaal ligt klaar, er is een plek gereserveerd. Alleen nog enkele gulle gevers vinden voor de laatste euro's en de bouw kan beginnen.