Leids pedagogisch onderzoek: hoe zien kinderen Zwarte Piet?
Vrijwel iedereen heeft een mening over Zwarte Piet, maar wat vinden kinderen er zelf eigenlijk van? Om deze vraag te kunnen beantwoorden voert het Centrum voor Gezinsstudies van de Universiteit Leiden het onderzoek ‘Zwarte Piet door de ogen van kinderen’ uit.
Verbanden leggen
Leggen kinderen eigenlijk verbanden tussen Zwarte Piet en mensen met een donkere huidskleur? Of zien ze Zwarte Piet meer als een fantasiefiguur? Judi Mesman, hoogleraar Diversiteit in opvoeding en ontwikkeling is hier nieuwsgierig naar.
Nog niet eerder gedaan
De Leidse onderzoekers, geholpen door studenten, willen de ideeën bestuderen van kinderen over de figuur van Zwarte Piet. Mesman: ‘Heeft Zwarte Piet invloed op de ideeën van kinderen over mensen met een donkere huidskleur of staan de twee los van elkaar? Hier is niet eerder onderzoek naar gedaan.’ Mesman wil met haar onderzoek een wetenschappelijke bijdrage leveren aan de verhitte discussies die dit onderwerp oproept.
Bij gezinnen langs
De Leidse onderzoekers en een aantal studenten zullen bij de gezinnen in Noord- en Zuid-Holland langsgaan met kinderen van 5, 6 of 7 jaar. Mesman: ‘We laten het kind tijdens ons huisbezoek van drie kwartier een aantal spelletjes doen, zoals het categoriseren van kaartjes en het verdelen van kenmerken over figuren. Ook laten we hen een kort videofragmentje zien en lezen we samen een platenboek. Tijdens deze taakjes filmen we de kinderen.’
Niet van geloof brengen
Ook vullen de ouders een online vragenlijst in. Kinderen krijgen na afloop een klein cadeautje en de ouders krijgen na afloop van het onderzoek een korte samenvatting van de bevindingen. Mesman: ‘Het is nadrukkelijk niet de bedoeling om de kinderen met ons onderzoek van hun Sinterklaasgeloof af te brengen. Ons onderzoek is zo opgezet dat hier ook geen sprake van is.’
Bewust van gevoeligheid
Mesman realiseert zich dat dit onderwerp gevoelig ligt bij veel mensen. De media hebben haar onderzoek al snel opgepikt. ‘Dit onderwerp roept veel emoties op. We willen juist een positieve bijdrage leveren aan de discussies, vanuit de inhoud en de wetenschap. Het verbaast me eigenlijk dat dit nooit eerder systematisch is onderzocht en het voornamelijk bij een discussie onder volwassenen blijft. Er is ook geen literatuur over dit onderwerp, dus we kunnen ook geen voorspellingen doen over de uitkomst van het onderzoek.’
Onderbouwde besluiten
Voor de toekomst kan het onderzoek nuttige gegevens opleveren over de manier waarop kinderen Zwarte Piet beleven en wat de mogelijke gevolgen daarvan zijn voor hun ideeën over mensen met een donkere huidskleur. Die informatie kan gebruikt worden om onderbouwde besluiten te nemen over de manier waarop Zwarte Piet in het Sinterklaasfeest een plek krijgt, aldus Mesman. Ze hoopt haar resultaten op tijd te kunnen presenteren, vóór 5 december.
Nog 100 aanmeldingen nodig
Tot nu toe hebben zich ruim 100 gezinnen aangemeld bij de Leidse onderzoekers. Er zijn nog ongeveer 100 gezinnen uit Zuid-Holland en Noord-Holland nodig om straks zorgvuldige conclusies uit het onderzoek te kunnen trekken.