De revolutie die Boerhaave ontketende
Bij geneeskunde staat de patiënt centraal, maar dat is niet altijd zo geweest. Pas in 1714 begon de Leidse hoogleraar Herman Boerhaave met lessen en onderzoek aan het patiëntenbed. Zo kon hij symptomen verbinden met specifieke ziekten. Een ware revolutie.
Praktisch en onderzoekend
Elke arts moet tegenwoordig behalve medische vakboeken lezen vooral ook ervaring opdoen met patiënten. Bij geneeskundig onderzoek staat de patiënt immers centraal. Dat wij daar zo over denken, is mede te danken aan Herman Boerhaave (1668-1738). In 1714 introduceerde de Leidse hoogleraar plantkunde en geneeskunde lessen aan het bed van een patiënt. Hiermee vormde hij de geneeskunde van voornamelijk theoretisch naar praktisch en onderzoekend.
Studenten uit de hele wereld
Boerhaave hechtte ook veel waarde aan autopsie: het lijk onderzoeken op afwijkingen. Zo kon hij symptomen verbinden met specifieke ziekten. Boerhaaves methoden werden als baanbrekend gezien. Zijn naam verspreidde als een lopend vuurtje. Hij kon ook nog uitstekend lesgeven. Studenten uit de hele wereld kwamen naar Leiden om onderwijs van hem te krijgen.
Nieuw academisch ziekenhuis
Door deze nieuwe focus op onderzoek bleek voor het eerst een academisch ziekenhuis nodig waarin dat onderzoek en onderwijs konden samengaan. Het eerste in Leiden was het Caeciliagasthuis aan de Lange St. Agnietenstraat. Hier gaf Boerhaave zijn lessen aan het ziekbed van patiënten. In het gebouw van het voormalige ziekenhuis bevindt zich tegenwoordig het Museum Boerhaave, waar u meer te weten kunt komen over de geschiedenis van de geneeskunde.
En nu?
Binnen de Universiteit Leiden zingt de naam van Boerhaave nog altijd rond. Zo organiseert het Leids Universitair Medisch Centrum nascholing voor artsen onder de titel 'Boerhaavecursussen'. En het Leids Universiteits Fonds (LUF) stelt geld beschikbaar voor de Boerhaave-leerstoel. Deze biedt plek voor gasthoogleraarschappen van eminente onderzoekers, die bij voorkeur uit het buitenland komen. Zij moeten een bepaald gebied van wetenschap en onderwijs binnen het LUMC stimuleren.
(15 oktober 2015- CR)
Leiden Discoveries
In Leiden is een nieuwe ontdekkingsroute onthuld: Leiden Discoveries. Op 27 plekken in de stad geven informatieborden aan dat op die plek belangrijke uitvindingen zijn gedaan of wetenschappelijke doorbraken zijn bereikt. Eén van deze plekken is het Museum Boerhaave, waar vroeger het Caeciliagasthuis te vinden was. Dit was het eerste academische ziekenhuis van Leiden.