Archeologische vondst: blingbling uit de bronstijd
Bij opgravingen in Noord-Holland ontdekten onderzoekers - onder wie Leidse masterstudenten Archaeology – in januari 2015 vijftien bronzen sieraden van ongeveer 2800 jaar oud. De faculteit Archeologie presenteerde de bijzondere vondst op 15 oktober, als aftrap van de Archeologiedagen.
De vondst
De vondst bestaat uit drie grote mantelspelden (‘fibulae’) die door hun vorm aan een bril doen denken (‘bril-fibulae’), armbanden en ringen. Verder zijn gevonden: een grote schijfnaald (ook bedoeld om kleding mee vast te zetten), twee rechthoekige plaatjes met daarop lusvormige oogjes (mogelijk onderdelen van een groter sieraad) en een vuurstenen werktuig. De gecombineerde vondst van bronzen sieraden en een vuurstenen werktuig is uniek voor Nederland, maar wel bekend uit Scandinavië. Het type sieraden dat werd aangetroffen, wordt in Nederland zelden gevonden. Als het gebeurt is dat meestal door een boer die tijdens het ploegen een voorwerp omhoog woelt.
Herkomst
De onderzoekers denken dat de bril-fibulae uit Scandinavië geïmporteerd zijn en dat de armbanden lokaal zijn gemaakt of in het zuiden (Zuid-Nederland of zuidelijker). Over herkomst van de andere voorwerpen kunnen de onderzoekers nog niet veel zeggen.
Met opzet achtergelaten
De voorwerpen zijn bij elkaar (‘in depot’) gevonden in een sloot die deel uitmaakt van een onderzochte nederzetting uit de late bronstijd (1100 - 800 v.Chr). Het gaat om de opgravingen bij de provinciale Westfrisiaweg (N23), een oost-westverbinding in Noord-Holland. Duidelijk kon worden vastgesteld dat het depot doelbewust en met grote zorg in de drassige oever van de sloot was neergelegd. De onderzoekers sluiten uit dat de objecten op verschillende momenten werden achtergelaten. In de bronstijd zijn in heel Europa vele duizenden voorwerpen met opzet achtergelaten in moerassen, rivieren en andere natte gebieden. Het gevonden depot bij de Westfrisiaweg sluit goed aan bij tradities uit Scandinavië en Noord-Nederland.
Voorwerpen van betekenis voor mensen
De voorwerpen moeten belangrijk geweest zijn voor mensen, misschien niet eens zozeer omdat ze van brons waren, maar omdat ze van betekenis waren voor de eigenaar. Juist naar die betekenisgeving is prof.dr. David Fontijn kortgeleden met een aantal promovendi en postdocs, gesteund door een NWO-VICI, een onderzoek gestart.
De gevonden voorwerpen zijn van 16 t/m 26 oktober te zien in Huis van Hilde - Archeologiecentrum van Noord-Holland in Castricum
(15 oktober 2015/RJ+CH)