Moderne mens arriveerde waarschijnlijk eerder in de Levant
Nieuwe koolstofdateringen van schelpen wijzen erop dat moderne mensen al minstens 45.900 jaar geleden in de Levant in Zuidwest-Azië leefden en van daaruit Europa koloniseerden. Dat is een paar duizend jaar eerder dan tot nu toe werd gedacht.
Gevonden schelpen in Libanon
Een internationaal team onder leiding van onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie in Leipzig hebben deze nieuwe datering gereconstrueerd samen met wetenschappers van de universiteiten van Leiden, Groningen, Mainz, York en Cambridge. Dat deden ze door het dateren van schelpen van de vindplaats Ksâr 'Akil in Libanon. De onderzoekers publiceerden de resultaten op 1 juni in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences.
Koolstofdatering
Het team dateerde schelpen van de zeeslak Phorcus turbinatus die gegeten werd door de bewoners van Ksâr ‘Akil. Door de manier waarop de gevonden schelpen afgezaagd waren, constateerden de onderzoekers dat de slakken als voedsel dienden. De bewoners verzamelden levende slakken en daarom komt de datering van de schelp overeen met de tijd waarin zij die aten. De schelpen (zie illustratie) zijn gedateerd met de C14-methode: de ouderdom werd bepaald met behulp van de isotoop koolstof-14. Hieruit blijkt dat de eerste moderne mensen daar al minstens 45.900 jaar geleden leefden.
Nieuwe chronologie oude steentijd
Dat is eerder dan de vroegst bekende fossielen in Europa, die tussen de 45.000 en 43.000 jaar oud zijn. Dit duidt erop dat de Levant al eerder als doorgang diende voor de verspreiding van onze voorouders die uit Afrika vertrokken en uiteindelijk Eurazië koloniseerden. Met behulp van onder andere zuurstofisotopen en koolstofresultaten maakten de onderzoekers een nieuwe chronologie voor het begin van het palaeolithicum, de oude steentijd, van Ksâr 'Akil.
Leidse betrokkenheid
De deelnemende Leidse onderzoekers zijn Jean-Jacques Hublin en Johannes van der Plicht. Hublin is buitengewoon hoogleraar Paleoantropologie aan de Universiteit Leiden en directeur van het departement voor Menselijke Evolutie van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie in Leipzig. Van der Plicht is buitengewoon hoogleraar Isotopen-archeologie aan de Universiteit Leiden en leider van het C14-laboratorium van de Rijksuniversiteit Groningen.
'New chronology for Ksâr ‘Akil (Lebanon) supports Levantine route of modern human dispersal into Europe', in: Proceedings of the National Academy of Sciences