Hoe veranderlijk is de puber?
Meer risico’s nemen hoort bij het puberbrein. Wat precies het verband is tussen risicogedrag en hersenactiviteit maakt psycholoog Barbara Braams zichtbaar in haar promotieonderzoek. Jongeren rapporteren harder te werken voor een beloning, wanneer het beloningsgebied in de hersenen meer geactiveerd is. Publicatie in Journal of Neuroscience.
Focus op beloningscentrum in de hersenen
Braams richt in haar promtieonderzoek de focus op het beloningscentrum in de hersenen, en wat daar gebeurt bij een goktaak waarbij je alleen geld voor jezelf wint. Deze zogenoemde beloningsactivatie in de hersenen wordt vaak in verband gebracht met het typische risicogedrag bij jongeren, zoals te hard rijden of te veel alcohol drinken. Braams wil weten of de jongeren die bereid zijn meer risico’s te nemen ook degenen zijn die verhoogde activiteit in het beloningscentrum laten zien bij gokspelletjes voor eigen gewin.
Veranderingen in de puberteit en het risicogedrag
Braams: ‘We proberen uit te zoeken of hersenactivatie van de pubers in de scanner samenhangt met hun ontwikkeling in de puberteit en het vertoonde risicogedrag. Daarvoor doen de jongeren een goktaak en ze beantwoorden vragenlijsten over zichzelf.’ De onderzoekers vergelijken de resultaten met eerder gemeten resultaten van dezelfde groep jongeren. In dergelijk onderzoek, met meetmomenten verspreid over langere tijd kunnen ze beter kijken of veranderingen in hersenactiviteit samenvallen met veranderingen in de puberteit en het risicogedrag.
Longitudinaal kijken maakt verbanden zichtbaar
‘Deze longitudinale aanpak geeft meer inzicht in dit verband tussen ontwikkeling in de puberteit en risicogedrag, dan een design waarbij je beide maten maar één keer meet’, vindt Braams. ‘Wanneer je maar op één tijdstip kijkt, zien we geen verbanden. Maar wanneer je longitudinaal kijkt worden er wel verbanden zichtbaar.’
Hersenactiviteit in beloningscentrum hangt samen met risicobereidheid
Het onderzoek toont aan dat beide maten samen veranderen, zowel de activiteit in het beloningscentrum als bereidheid om moeite te doen om een beloning te krijgen. Maar ook dat de absolute waarden niet met elkaar samenhangen. Wanneer de beloningsactivatie waarneembaar stijgt, rapporteren deelnemers dat ze meer moeite willen doen voor beloningen. Wat zou kunnen duiden op de bereidheid om meer risico te nemen.
Publicatie in Journal of Neuroscience
Longitudinal Changes in Adolescent Risk-Taking: A Comprehensive Study of Neural Responses to Rewards, Pubertal Development, and Risk-Taking Behavior
(MvG)
Zie ook
- Barbara Braams | Twitter @Barbara_Braams | Leiden Psychology Blog
- Risk-taking in adolescence: where does the brain come into it?
- Brain and Development Lab
- Barbara Braams: Face of Science
- 10 mei 2015: Barbara Braams in De Dokter Corrie Show
Waarom nemen jongeren meer risico dan kinderen en volwassenen?
In eerder onderzoek bekeek ontwikkelings- en onderwijspsycholoog Barbara Braams in de fMRI-scanner wat er gebeurde in het beloningscentrum van het puberbrein. De hersenactiviteit bij gokspelletjes bleek samen te hangen met geld winnen en verliezen; voor zichzelf, de beste vriend(in) of iemand anders. Met andere woorden, de sociale context van de puber doet ertoe. Alleen is er dan nog geen duidelijk verband aangetoond tussen activatie van de hersenen en risicogedrag. Daarom besluit Braams daarop te focussen in dit vervolgonderzoek en om de puberteit als factor mee te wegen in longitudinaal onderzoek.