Traditioneel prentenboek legt het af tegen voorleesapp
Kinderen leren meer van digitale prentenboeken dan van traditionele statische boeken. Vooral taalzwakke kinderen begrijpen een verhaal beter dankzij bewegende beelden. Maar interactieve spelletjes werken juist verstorend. Dat concludeert promovenda Zsofia Takacs. Promotie 22 april.
Digitaal prentenboek vergroot woordenschat
Dankzij bewegende illustraties, muziek en geluidseffecten begrijpen kinderen een verhalende tekst beter en leren ze meer nieuwe woorden. Dat blijkt uit onderzoek van Zsofia Takacs, promovendus bij pedagogiek. Ze deed een literatuuronderzoek en maakte een kwantitatieve samenvatting van 43 afzonderlijke studies. In deze onderzoeken werden verhalen aangeboden via zowel een traditioneel prentenboek als in digitale vorm.
Bewegende beelden trekken de aandacht
Daarnaast deed ze een experiment om te verklaren waarom bewegende illustraties effectiever zijn. Takacs: ‘We ontdekten dat bewegende onderdelen de aandacht trekken naar delen van de afbeelding die belangrijk zijn om het verhaal goed te begrijpen.’
Leren van non-verbale informatie
Uit de onderzoeken bleek dat normaal ontwikkelende kinderen digitale prentenboeken iets beter begrijpen en dat deze hun woordenschat verrijken. Bij kinderen die zwak zijn in taal, zoals veel migrantenkinderen, is het voordeel zelfs aanzienlijk. Takacs: ‘Dankzij de multimedia-elementen kunnen deze kinderen verhalende tekst beter begrijpen. Op basis van taal alleen begrijpen zij het verhaal vaak niet, maar met alle extra non-verbale informatie slagen ze daar wel in. Begrijpen wat ‘een gebroken hart’ is, gaat gemakkelijker als er een treurig muziekje bij klinkt.’
Interactie vermindert verhaalbegrip
Maar niet alle digitale extra’s werken stimulerend. Takacs waarschuwt voor interactieve verhalen, waarbij een kind door het aanraken of verschuiven van dingen een effect oproept dat soms wel, maar vaak geen of slechts zijdelings verband houdt met het verhaal. ‘Dat leidt af en zorgt ervoor dat kinderen niet geconcentreerd kunnen luisteren.’
Voorleesapp zorgvuldig selecteren
Daarom stelt ze dat interactieve onderdelen niet wenselijk zijn bij voorleesapps. ‘App-designers en ontwikkelaars moeten er rekening mee houden dat multitasken - spelen terwijl ze naar een verhaal luisteren -voor jonge kinderen erg lastig is. Leraren en ouders dienen bij aanschaf zorgvuldig te kijken welke functies de voorleesapp heeft.’
Promotie 22 april Zsofia Takacs – On-Screen children’s stories: the Good, the bad and the Ugly
(LvP)