Honoursstudenten werken aan een beter Leiden
'Houd focus en wil niet te veel', zei hoogleraar Job Cohen een paar keer. Zeventien studenten presenteerden op 6 maart in zes groepjes in het Leidse Stadhuis hoe ze Leiden beter of mooier willen maken. Allemaal volgen ze de Honours Class 'Changemakers'.
Overgewaaid uit de VS
De Honours Class Changemakers in Leiden is gebaseerd op een uit de VS overgewaaid principe: als student iets terugdoen voor de maatschappij in de vorm van deelname aan een maatschappelijk project. Er zelf een bedenken kan ook. In het geval van 'Changemakers' was het half om half: drie groepjes participeerden in bestaande projecten en drie bedachten hun project zelf. Overigens is dit 'iets terugdoen' vanaf de start geïntegreerd in het University College in Den Haag, ook op Amerikaanse leest geschoeid.
Presentatie voor de 'dragons'
De studenten, voornamelijk rechten en sociale wetenschappen, presenteerden hun project in een pitch van vijf minuten in de Raadszaal van het Stadhuis; een eerbiedwaardige omgeving met veel donker eiken en een klassieke aankleding. Het forum waarvoor ze dat deden was de Dragons' Den. Deze term is afkomstig van een Japans tv-programma uit 2001 dat het tot succesvol exportproduct bracht: beginnende ondernemers zetten hun business-plan uiteen voor een jury. In de beste ideeën wordt geld geïnvesteerd. De letterlijke vertaling is Hol van de draken.
De dragons
De dragons van de Honours Class zijn:
- Job Cohen, Leids hoogleraar, PvdA-kopstuk en voormalig burgemeester van Amsterdam;
- Marleen Damen, in Leiden wethouder van Werk en Inkomen, Wijken en Financiën (ter vervanging van burgemeester Henri Lenferink die was verhinderd);
- Marije van den Berg, bestuurslid van het zeer actieve Leidse burgerinitiatief Stadslab Leiden en directeur van Whiteboxing, een adviesbureau op het terrein van samenwerking tussen overheid en gemeenschap.
Na elke pitch kregen de dragons tien minuten om commentaar te leveren.
De eerste drie pitches
De pitches verliepen gesmeerd; daartoe waren de studenten, als onderdeel van het programma, dan ook getraind. Daarvóór hadden ze al een inleidend college gevolgd over gemeentelijke democratie, en een theoretisch college over democratische waarden, op het grensvlak van politicologie en staatsrecht.
Groene daken in Leiden
Leiden moet méér 'groene daken' krijgen, daken met planten. Of het nu daktuinen zijn of daken bedekt met mos. Planten isoleren, zorgen voor een betere waterafvoer, en reguleren het klimaat beter op warme dagen. De studenten willen inventariseren waar in Leiden groene daken zijn en waar niet, waar nog mogelijkheden zijn en uitzoeken waarom ze daar niet zijn. Verder willen ze de subsidie die ervoor is toetsen op een aantal criteria en ook nog kennis verspreiden.
'Hier word ik blij van.' (Van den Berg); 'Focussen op een of enkele aspecten en niet teveel willen.' (Cohen)
Omgevingsvisie Regio Leiden i.s.m. het Rijnlands Architectuur Platform (RAP)
Hoe willen de bewoners van Leiden en zeven omliggende gemeenten dat hun omgeving eruit ziet? Wat willen ze zien als ze naar buiten kijken? Het RAP wil die vraag beantwoord zien. Vier brainstormsessies worden belegd waaraan inwoners op uitnodiging kunnen deelnemen. En er is nog een expertbrainstorm. Het RAP maakt een vertaalslag die naar de Burgemeester en Wethouders wordt gestuurd. Als laatste zijn de gemeenteraden aan zet. De studenten onderzoeken het democratisch gehalte in de consultatiefase. Wie worden uitgenodigd voor de sessies en waarom? Hoe democratisch verloopt het proces?
'Breng wat je wilt weten terug tot een beperkt aantal kernvragen.' (Cohen); 'Wat vinden gemeenteraadsleden ervan dat ze pas helemaal aan het eind van het proces aan het woord komen?' (Damen)
Betrokkenheid van studenten bij de stad - en andersom
Twee werelden, één stad. Hoe kunnen studenten meer zich meer betrokken voelen bij Leidse festiviteiten als 3 October en de Lakenfeesten ('Ik wist niet eens dat die bestonden', zei een van de studenten) en burgers meer bij studenteninitiatieven als Stukafest en Summer Jazz? De studenten nemen zes burger- en zes studentenfestiviteiten onder de loep door middel van diepte-interviews met bestuursleden.
'Waarom specifiek deze projecten?' (Damen); 'Slim verzonnen, goed project, goede methodiek.' (Cohen)
Pitch vier, vijf en zes
Kwaliteitsverbetering van de Haarlemmerstraat
Over de kwaliteitsverbetering van de Breestraat is iedereen enthousiast. Nu is de Haarlemmerstraat aan de beurt. Wat vinden de ondernemers zelf, de buurtbewoners en het winkelend publiek? Hebben ook zij ideeën over veranderingen ten goede en sijpelen hun ideeën door in het plan van aanpak?
'Het proces bij de Breestraat is niet te vergelijken met dat voor de Haarlemmerstraat, dat is al duidelijk. Vergelijk ze dus niet te zeer.' (Van den Berg) 'Een winkelstraat is lastig democratisch te ontwikkelen.' (Damen) 'Ook jullie willen véél in korte tijd. Focus!' (Cohen)
Trendonderzoek Internationalisering
Expats, buitenlanders die voor hun werk kortere of langere tijd in Leiden zijn neergestreken (denk Bio Science Park), vormen een grote en belangrijke groep voor Leiden. Maar er is weinig zicht op hen. Zijn ze ontevreden, zo nee, waarom dan, en zo ja, zijn ze dan wel of niet betrokken bij de stad Leiden? De studenten willen hier via een enquête achter komen. In het laatste geval willen ze voorstellen doen aan de gemeente Leiden.
'Is de gemeente wel het eerste aanspreekpunt voor alle problemen? Vaak is dat niet het geval.' (Damen); 'Het zou mooi zijn als jullie tegen iets oplopen waarvoor je meteen een oplossing kunt bieden.' (Cohen)
Opknappen winkelcentrum Kopermolen in de Merenwijk
Mooie presentatie met handgemaakte tekeningen op de flipover. Winkelcentrum de Kopermolen is toe aan een opknapbeurt. Bekend is al dat 72% van de Merenwijkers er niet graag komt: troosteloos en ongezellig. Wat helpt om de Kopermolen aantrekkelijker te maken? De hoog opgeleide Hans weet zijn zegje wel te doen, maar John heeft weinig opleiding en is werkloos. Hoe betrek je ook hem bij het winkelcentrum? Door in het winkelcentrum te gaan staan en dóór te vragen, menen de studenten.
'Hier speelt de projectontwikkelaar een veel belangrijker rol dan de gemeente,' (Damen); 'Als je aanpak aanslaat kun je niet zomaar weglopen, dan ben je betrokken. Pas gehoord: mensen zijn net konijnen, je moet ze blijven voeren.' (Van den Berg)
Verwachtingen
De studenten waren erg enthousiast. Ongetwijfeld lopen ze nog tegen muren en andere harde pantsers op. De praktijk kan een pittige leerschool zijn. Halverwege de rit zien ze de dragons weer. Om verslag te doen van hun ervaringen.
En toen was het tijd voor de borrel, aangeboden door de gemeente Leiden.
(6 maart 2015/CH/foto's André van Haasteren)