“Eeuwenoude banden tussen Japan en Leiden zijn bijzonder”
Van woensdag 29 tot en met vrijdag 31 oktober brengen koning Willem-Alexander en koningin Máxima een staatsbezoek aan Japan. “Een bijzondere aangelegenheid,” legt Kasia Cwiertka, hoogleraar Modern Japan, uit. “Niet alleen omdat we dat waarschijnlijk maar één keer gaan meemaken, maar ook omdat het een bevestiging is van de eeuwenoude, sterke band tussen Nederland en Japan.”
Van woensdag 29 tot en met vrijdag 31 oktober brengen koning Willem-Alexander en koningin Máxima een staatsbezoek aan Japan. “Een bijzondere aangelegenheid,” legt Kasia Cwiertka, hoogleraar Modern Japan, uit. “Niet alleen omdat we dat waarschijnlijk maar één keer gaan meemaken, maar ook omdat het een bevestiging is van de eeuwenoude, sterke band tussen Nederland en Japan.”
Venster op de westerse wereld
Net als in 1991, toen prinses Beatrix het land bezocht, gaan er uitgebreide handelsdelegaties met koning Willem-Alexander mee. “In Japan zal deze delegatie onder andere de Nederlandse Agrifood Business gaan promoten,” zegt Cwiertka. “Japan heeft een heel laag zelfvoorzieningsniveau van voedsel en probeert al lang de landbouw te revitaliseren. Daar liggen voor Nederland kansen.”
De relaties tussen Nederland en Japan zijn uitstekend en bouwen voort op honderden jaren van handelsbetrekkingen. “Nederland is lange tijd het enige westerse land geweest dat handel mocht drijven met Japan,” vertelt Cwiertka. “De Portugezen waren weliswaar de eerste westerlingen die naar het land kwamen, maar christelijke zendelingen hebben zich niet geliefd gemaakt bij het Japanse bewind.” De Nederlanders gingen daarentegen niet op religieuze missie en bleven welkom. “Zo kwam het dat Nederland en de Nederlandse handelspost op Deshima (1641-1859) - een kunstmatig eilandje in de haven van Nagasaki - voor Japan eeuwenlang het enige venster op de westerse wereld vormde.”
Zustersteden
Uit deze honderden jaren handelsbetrekkingen heeft Leiden speciale collecties van Japanse voorwerpen over gehouden. De meest bijzondere collectie is die van Philipp Franz von Siebold (1799-1866), die tussen 1823 tot 1829 als arts aangesteld was op Deshima. “Zijn verzameling is speciaal omdat Von Siebold zich niet beperkte tot kunst, zoals velen van zijn tijdgenoten, maar voor ons een blik van het hedendaagse leven in Japan heeft bewaard. De etnografische objecten van zijn collectie staan in het Museum Volkenkunde en een klein deel ervan is tentoongesteld in het JapanMuseum SieboldHuis.
Nagasaki, de stad waar vroeger de Nederlandse handelspost gevestigd was, heeft nog steeds hele sterke banden met Leiden. In 2012 zijn beide steden zelfs officieel een vriendschapsband aangegaan. Naast het Japanmuseum SieboldHuis en het Museum Volkenkunde is de Universiteit Leiden de derde partner die prominent invulling geeft aan deze vriendschapsband.
Japanstudies in Leiden
 |
| Masterstudent Rens Jaspers tijdens zijn stage in Nagasaki |
In 1855 stelde de Universiteit Leiden als eerste universiteit in de wereld een hoogleraar Japans en Chinees aan, dat de bakermat van de huidige opleiding Japanstudies vormt. Japanstudies is daarmee niet alleen de oudste ter wereld, het is ook de enige universitaire Japan opleiding in Nederland. “Wij zijn zonder twijfel een van de beste Japan opleidingen in Europa,” vertelt Cwiertka enthousiast. “Naast een degelijke taalopleiding hebben we een bijzonder gevarieerd aanbod aan vakken: van geschiedenis, literatuur en kunst tot antropologie, sociologie, internationale betrekkingen, recht en economie. Onze studenten krijgen zo de mogelijkheid om Japan van verschillende kanten te bestuderen aansluitend op hun persoonlijke interesses.”
Wat Japanstudies in Leiden heel speciaal maakt is de mogelijkheid voor alle studenten om drie maanden in een taalschool in Fukuoka te werken aan hun taalvaardigheid. De twaalf beste studenten van het propedeusejaar krijgen de kans om vijf maanden aan de Universiteit van Nagasaki te studeren. “In de masterfase lopen onze studenten stage in Japan, onder andere bij het Deshima-restauratieproject. Zo is de cirkel tussen heden en verleden helemaal rond.”