Bart Verkuil onderzoekt met een Veni-subsidie hoe je piekeren de baas wordt
Klinisch psycholoog Bart Verkuil onderzoekt een nieuwe methode om piekeren te verminderen door een zenuw te stimuleren. Omdat zijn onderzoek een grote bijdrage kan leveren aan de wetenschap ontvangt hij daarvoor een Veni-financiering voor jonge onderzoekers.
Heel vernieuwend
De beoordelaars van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) zijn het erover eens dat het onderzoek van Verkuil heel vernieuwend is en een grote bijdrage kan leveren aan de wetenschap. Verkuil: ‘In mijn onderzoek wil ik bekijken of de vagale zenuw een effect heeft op piekergedachten. Deze zenuw is de belangrijkste zenuw van ons parasympathische zenuwstelsel dat zorgt voor rust en herstel. Dat stimuleren kan tegenwoordig eenvoudig met elektrische prikkels via het buitenoor. Uiteindelijk hoop ik dat mijn onderzoek ook bijdraagt aan het welbevinden van patiënten.’
Waardoor wordt piekeren in stand gehouden?
Chronisch piekeren is een onderdeel van een breed scala aan psychische stoornissen. Verkuil richt zijn onderzoek al langere tijd op chronische piekeren en wat er aan te doen is. Tijdens een stage bij een RIAGG zag hij hoe dat piekeren bij sommige mensen fors uit de hand was gelopen. ‘Elke patiënt die ik zag was grote delen van de dag bezig met gepieker; ik raakte gefascineerd door de vraag welke factoren dat gepieker nu in stand hielden. Onze behandelmethoden zijn nog onvoldoende effectief. Want bijna de helft van de mensen met forse angst- of depressieve klachten valt daarin terug.’
Onderzoek in het lab en de praktijk
Twee van de drie studies in het onderzoeksvoorstel worden in het laboratorium gedaan en één studie in het dagelijks leven. Verkuil zal het stimuleren van de vagale zenuw bij mensen die chronisch piekeren vergelijken met een controle-interventie met een placebo. Zijn verwachting is dat de stimulatie leidt tot een sterkere afname in piekergedachten, zowel in het lab als in het dagelijks leven. 'Piekeren kan natuurlijk gemeten worden door mensen te vragen of ze gepiekerd hebben, maar ik zal ook verschillende taakjes afnemen waarmee we kunnen meten hoe mensen emotionele, bedreigende informatie verwerken. We weten namelijk dat piekeraars moeite hebben om taken goed uit te voeren als ze worden afgeleid met bedreigende informatie, bijvoorbeeld plaatjes en woorden.'
Carrière van de Veni-winnaar
Verkuil kreeg de kans om via de Leidse gezondheidspsycholoog dr. Jos Brosschot en prof. Julian Thayer van The Ohio State University (USA) te beginnen aan een promotietraject over de fysieke effecten van piekeren. Daarnaast werkt hij nog één dag in de week in de praktijk, bij Skils, een GGZ-instelling. Daar ziet hij nog wekelijks wat chronisch piekeren betekent voor cliënten. Het is de oeroude stressreactie ‘vechten of vluchten’ die Verkuils bijzondere interesse heeft, en waarom die in sommige omstandigheden tot zoveel narigheid leidt. 'En natuurlijk wat we daaraan kunnen doen. Vanuit die interesse werk ik hard, heb ik al aardig wat geschreven en wil ik blijven doorpakken. Dat dit resulteert in een mooie carrière is een gevolg, een bijkomstigheid, en zeker geen doel op zich.’
(29 juli 2014/ MvG)
Zie ook
NWO Vernieuwingsimpuls financieringsvormen
Health, prevention and the Human Life Cycle is een van de profielthema's in het onderzoek van de Universiteit Leiden.
Laatst Gewijzigd: 29-07-2014
Onderzoeksvoorstel van Bart Verkuil: Je zenuwen de baas
Iemand die veel piekert wordt een zenuwpees genoemd. Bij piekeraars is de vagale zenuw die zorgt voor ontspanning inderdaad minder actief. De onderzoeker bekijkt of piekeren afneemt wanneer deze zenuw elektrisch wordt gestimuleerd, wat kan leiden tot nieuwe inzichten in de behandeling van verscheidene psychische aandoeningen.