9 Vidi’s voor Leidse onderzoekers, drie voor de Leidse Bèta’s
Van de 88 Vidi-onderzoekssubsidies die NWO heeft toegekend, gaan er 9 naar Leiden. Dat is circa 10 procent van de gehonoreerde aanvragen. Van de 9 laureaten zijn er 3 voor de faculteit; voor de chemicus Grégory Schneider, wiskundige Lenny Taelman en ecotoxicologe Martina Vijver.
Vijf jaar onderzoek doen
Vidi-subsidies gaan naar excellente onderzoekers die na het promoveren al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. De wetenschappers behoren tot de beste tien à twintig procent van hun vakgebied. Met een Vidi kunnen ze vijf jaar lang onderzoek doen naar het onderwerp dat ze hebben ingediend. Het te ontvangen bedrag is maximaal 800 duizend euro.
De facultaire laureaten
Dr G.F. (Grégory) Schneider (m), Scheikunde
Lezen van eiwitten met behulp van grafeen
Grafeen is een laag grafiet met een dikte van slechts een koolstofatoom. In dit project onderzoekt Schneider of de rand van een laagje grafeen gebruikt kan worden om de structuur en chemische ordening van eiwitten tot op het atoom precies te bepalen.
Dr. L.D.J. (Lenny) Taelman (m), Wiskunde
Motieven als de ondeelbare deeltjes van de rekenkunde
Veel moeilijke rekenkundige problemen over bijvoorbeeld priemgetallen kunnen in principe opgelost worden door de bijhorende meetkundige structuren te splitsen in ‘motieven’.
De onderzoekers proberen meer over deze mysterieuze motieven te leren door ze uitgebreid in een eenvoudigere context te bestuderen.
Dr. M.G. (Martina) Vijver (v), Ecotoxicologie
Het toegevoegde risico van grootte
Nanodeeltjes worden verwerkt in allerlei producten om ze bijvoorbeeld krasbestendiger, zonwerend of lichter te maken. Ondanks het grootschalige gebruik kennen we de risico’s van deze deeltjes niet. De onderzoekers gaan ecotoxicologische kennis combineren met geavanceerde microscopie om te bepalen hoe deeltjes worden opgenomen, waar ze zich gaan bevinden in een lichaam en in een cel en of ze schade veroorzaken.
De overige Leidse laureaten
Prof. dr. L.R.A. (Lenneke) Alink (v), Pedagogische Wetenschappen
Veroorzaakt chaos kindermishandeling?
Heeft chaos in het gezin invloed op kindermishandeling? Met een babysimulator wordt experimenteel getoetst of chaos de kans op mishandeling verhoogt. Ook zullen de onderzoekers het effect van een interventie gericht op vermindering van chaos in risicogezinnen bestuderen.
Dr. A. (Alwin) Kloekhorst (m), Taalwetenschap
Het uiteenvallen van de Indo-Europese moedertaal
Alle talen van Europa tot aan India stammen af van één moedertaal, die duizenden jaren geleden gesproken werd. In dit project zal door middel van taalkundig stamboomonderzoek achterhaald worden hoe de allereerste opsplitsing van die Indo-Europese moedertaal precies gegaan is.
Dr. D.A. (Daniël) Pijnappels (m), Hart Long Centrum Leiden
Licht laten schijnen op hartritmestoornissen
Bij ritmestoornissen is de elektrische stroom in het hart verstoord. Dit komt veel voor en kan dodelijk zijn. Algen produceren elektrische stroom middels licht-gevoelige ionkanalen. Biologen en artsen gaan deze ionkanalen gebruiken om hartritmestoornissen te onderzoeken én te behandelen met lichtpulsen.
Dr. W.K. (Wiep Klaas) Smits (m), Medische Microbiologie
Het kopieerapparaat van een ziekteverwekker
De machinerie waarmee bacteriën hun DNA kopiëren is een belangrijk doelwit voor de ontwikkeling van nieuwe antibiotica. De onderzoeker gaat analyseren waaruit de machinerie bestaat en hoe deze werkt in de bacterie Clostridium difficile, die wereldwijd steeds vaker ziektes veroorzaakt.
Dr. H.H. (Hermelijn) Smits (v), Parasitologie
Wormen als middel tegen astma
Astma is een ontstekingsziekte aan de longen. Wormen onderdrukken juist ontstekingsreacties door de aanmaak van speciale B-cellen die tolerantie opwekken. De onderzoekers gaan uitzoeken welke wormmoleculen deze B-cellen activeren. De wormmoleculen kunnen vervolgens voor nieuwe therapiedoeleinden ingezet worden.
Dr.ir. L. (Louise) van der Weerd, Radiologie & Humane Genetica
Beschadigde bloedvaten in het brein
Eiwitophopingen in de hersenvaten kunnen hersenbloedingen veroorzaken. De onderzoekers gaan met beeldvormende technieken zoals MRI bekijken hoe dit proces verloopt, en welke bestaande geneesmiddelen zouden kunnen helpen om de eiwitophopingen te verminderen of de bloedvaten sterker te maken.
Aandeel vrouwen
Bij NWO kwamen eind 2013 - de toekenningen zijn uit die ronde - 540 onderzoeksvoorstellen binnen. Van de 88 onderzoekers die daadwerkelijk een subsidie krijgen, zijn er 30 vrouw, dat is iets meer dan een derde. Het vrouwelijk aandeel in de 9 Leidse toekenningen ligt met 4 iets boven het landelijk percentage.
Innovatie en kennisbenutting
NWO selecteert de Vidi-laureaten op basis van de kwaliteit van de onderzoeker, het innovatieve karakter van het onderzoek, de verwachte wetenschappelijke impact van het onderzoeksvoorstel en mogelijkheden voor kennisbenutting.