Vooroordelen van wetenschappers belemmeren diversiteit in de wetenschap
Wetenschappers worden niet altijd uitsluitend beoordeeld op basis van hun wetenschappelijke prestaties, hoewel dit een kenmerk is van wetenschappelijke integriteit. Maatregelen, voor een eerlijkere behandeling en zo vergroting van de diversiteit, kunnen worden verbeterd door de ontwikkeling, implementatie en evaluatie op een wetenschappelijke aanpak te baseren.
Dit concludeert Leids sociaal psycholoog Jojanneke van der Toorn samen met onderzoekers van Skidmore College en Yale University in de VS in een artikel dat vrijdag 7 februari in Science verscheen.
Geringe diversiteit binnen de wetenschap
De vertegenwoordiging van vrouwen en etnische minderheden binnen de wetenschap is de afgelopen decennia langzaam toegenomen. In 2011 was slechts 14,8 procent van de Nederlandse hoogleraren vrouw. Nederland heeft de binnen de EU vastgestelde Lissabon-doelstelling - 25% vrouwelijke hoogleraren in 2010 - dan ook niet gehaald. Ook personen met een niet-Westerse achtergrond en andere minderheden zijn ondervertegenwoordigd in wetenschappelijke functies.
Impliciete discriminatie
De trage vooruitgang is voor een deel te wijten aan “impliciete” vooroordelen van wetenschappers. Ook zij denken bij een succesvolle wetenschapper in de eerste plaats aan een blanke man. Deze vooroordelen zijn vaak onbewust en onbedoeld. Toch ondermijnen ze het succes van competente vrouwen en leden van minderheidsgroepen. Door dit soort stereotype denkbeelden gaat talent verloren, maar worden ook kansen tot meer creativiteit en vernieuwing gemist.
Wetenschappelijk verantwoorde maatregelen
Er wordt al veel gedaan om diversiteit binnen de wetenschap te vergroten. Maar het kan beter door wetenschappelijke kennis over effectiviteit van verschillende soorten interventies bij deze maatregelen te betrekken. Van der Toorns artikel laat zien welke maatregelen al dan niet effectief zijn en maakt duidelijk aan welke voorwaarden een interventie moet voldoen om effectief te zijn.
Voorwaarden voor succes
Naast vier voorwaarden voor het ontwerp van een interventie moet vastgesteld in hoeverre deelnemers aan een interventie zich meer bewust zijn geworden van onderzoek naar diversiteit, of hun expliciete en impliciete vooroordelen zijn verminderd, en of ze meer bereid zijn zich echt in te zetten om diversiteit te bevorderen. Dit soort maatregelen zouden onderdeel moeten uitmaken van bestaande wetenschappelijke trainingen, zoals lessen in Responsible Conduct of Research, die in de Verenigde Staten al verplicht zijn voor wetenschappers die overheidsgeld ontvangen.
Universiteit Leiden doet stap voorwaarts
De aanbevelingen passen goed bij huidige ontwikkelingen binnen de Universiteit Leiden, die groot belang hecht aan diversiteit van haar staf en studenten. De universiteit werkt momenteel aan het ontwikkelen van diversiteitsbeleid op basis van wetenschappelijke inzichten. Zo heeft zij recent een Diversity Officer aangesteld die zich specifiek richt op het vergroten van diversiteit onder studenten en werknemers.
(7 februari 2014/ IvA)
Zie ook
Workshop ‘Gendered Innovations’
Bestuurders, wetenschappers, medewerkers van onderzoeksinstituten, maar ook andere geïnteresseerden zijn van harte uitgenodigd deel te nemen aan de workshop ‘Gendered Innovations’ op de Campus Den Haag.
Een uitdaging voor de wetenschap: gender-innovatie