Fotogenieke sloop Van der Klaauwgebouw
De sloop van de markante Van der Klaauwtoren aan de Sterrewachtlaan heeft de buurtbewoners niet onberoerd gelaten. Dat blijkt uit de tentoonstelling die te zien is in het bestuursgebouw van de Universiteit Leiden. Bekijk de impressie van de tentoonstelling en een filmpje van de sloop.
Er is heel wat te doen geweest rond de sloop van de Van der Klaauwtoren, waartoe de universiteit enkele jaren geleden besloot. Reden van het besluit was dat de toren een zodanige structuur had dat hij niet zonder te hoge kosten kon worden omgebouwd voor bewoning. Er was veel protest en gemeentelijk gekrakeel vóór de sloopbal tegen de gevel tikte. Zo kreeg het gebouw in 2011 nog de net ingestelde ‘Jonge Leidse Monumentenprijs’. Sommigen verdachten de jury van het strategisch aanwijzen van een winnaar, ja zelfs van het instellen van de prijs als strategische zet. En ondanks pogingen daartoe is de Van der Klaauwtoren niet tot rijksmonument, noch tot gemeentelijk monument bestempeld. En dus kwam het er in de winter van 2012/2013 van, de toren moest eraan geloven.
Appartementencomplex en herenhuizen
Op het nu kale perceel wordt een appartementencomplex opgetrokken. Het perceel wordt inclusief bouwplan aan een ontwikkelaar verkocht. Van dit plan maken ook de herenhuizen deel uit die op de locatie van het eerder gesloopte maar minder betreurde Singelgebouw komen te staan. Tevens gaan de gespaarde cottagewoningen mee in de verkoop. De Leidse universiteit heeft het geld van de verkoop nodig om kostbare restauraties zoals die van de Sterrewacht te kunnen bekostigen. Zowel de toren als het Singelgebouw stonden leeg sinds de Leidse biologie in 2009 vanwege de verouderde infrastructuur van het Van der Klaauwcomplex naar het Sylviusgebouw verhuisde.
Betrokken buurtbewoners
Kennelijk hadden ook de buurtbewoners het gevoel dat het aanzien van de buurt fundamenteel zou veranderen door de sloop, want ze legden deze in alle fasen vast. Sommigen inspireerde de sloop zelfs tot kunstwerken. Een oproep van creatief collectief Atelier Nonnensteeg via in de buurt verspreide flyers leverde een boven verwachting grote oogst op: van (heel veel) foto´s tot schilderijen, kindertekeningen en ‘puinboompjes’ gemaakt van sloopmateriaal. De neerslag van de buurtbetrokkenheid is te zien in de hal van de Oude UB aan het Rapenburg, het bestuursgebouw van de Universiteit Leiden; de puinboompjes staan buiten, naast de toegang naar de ingang van het gebouw.
De tentoonstelling is niet blind voor het protest dat er tegen de sloop is geweest: op een grote, houten deur, afkomstig uit de toren, zijn uitingen van dat protest te zien.
Groei studentenaantallen
De Van der Klaauwtoren stamt uit 1957; uitbreiding van de universitaire huisvesting was nodig vanwege de groei van de studentenaantallen na de Tweede Wereldoorlog. Het gebouw werd ten behoeve van de Leidse biologie ontworpen door rijksbouwmeester Gijsbert Friedhoff. Het skelet van de toren mat aan de binnenkant 28 meter. De buitenkant werd bekleed met rode baksteen. Het gebouw maakte een gesloten indruk die nog eens werd versterkt doordat de ingang niet aan de Kaiserstraat maar aan de (doodlopende) Sterrewachtlaan lag.
Zoöloog Van der Klaauw
De toren vormde samen met het eraan vastgebouwde blauwwitte Singelgebouw, het Van der Klaauwlaboratorium, genoemd naar de zoöloog Cornelis Jakob van der Klaauw (1893-1972). Van der Klaauw, die door een ongeluk op zijn dertiende een been verloor, studeerde in Leiden biologie en bracht het er tot toonaangevend hoogleraar.
Een troost is misschien dat het nieuwe appartementengebouw heel veel weg heeft van de gesloopte toren. Het Van der Klaauwgebouw is verdwenen, de fundamenten zijn er nog en de contouren keren weer.
Foto's en video
• Foto-impressie van de tentoonstelling
• Video van de sloop
Tentoonstelling
Tentoonstelling ‘De sloop’
Oude UB
Rapenburg 70
Leiden
T/m 14 februari
Op werkdagen van 08.00 tot 18.00 uur
Zie ook
• Cornelis Jakob van der Klaauw
• Van der Klaauwlaboratorium (Wikipedia)