Ook beschermd regenwoud verliest biodiversiteit
In veel van 's werelds beschermde tropische gebieden neemt de biodiversiteit aanzienlijk af. Dit blijkt uit een wereldwijde studie waaraan ook onderzoekers van de Universiteit Leiden deelnamen. Een artikel over het onderzoek verscheen in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature.
200 onderzoekers
Een team van ruim 200 onderzoekers deed jarenlang onderzoek in tropische regenwouden in Azië, Afrika en Amerika aan meer dan dertig verschillende categorieën van soorten, variërend van bomen en vlinders tot primaten en grote roofdieren. Ze keken hoe die groepen in de loop van de afgelopen twee à drie decennia zijn veranderd, en brachten in kaart hoe milieuveranderingen de beschermde gebieden bedreigen.
Ongeveer de helft van die reservaten blijkt moeite te hebben om de oorspronkelijke diversiteit te behouden. Een alarmerend breed scala aan soorten dreigt uit te sterven, met name in en om gebieden waar illegale vormen van jacht, vestiging, mijnbouw en houtkap voorkomen.
Leidse bijdrage
Milieuantropoloog Jan van der Ploeg en bioloog Merlijn van Weerd, beiden verbonden aan de Universiteit Leiden, leverden een bijdrage aan het artikel. Vanuit het veldstation van de Leidse universiteit op de Filippijnen coördineerden zij onderzoek in het Northern Sierra Madre Natural Park. Van der Ploeg: ‘De Filippijnse overheid zegt dat ze de illegale houtkap in de beschermde gebieden niet kan stoppen omdat het voor arme boeren hun enige bron van inkomsten is. In werkelijkheid zitten er rijke zakenlieden en corrupte politici achter. Veel plattelandsgemeenschappen willen dat er een eind komt aan de ontbossing. De oplossing ligt vooral bij verbetering van wetshandhaving en aanpak van corruptie bij de overheid.’
Duurzamere landbouw
Van Weerd: ‘In het Northern Sierra Madre Natural Park en het landbouwgebied daaromheen doet Leiden al meer dan twintig jaar onderzoek naar veranderingen in de biodiversiteit als gevolg van menselijk handelen. Een uniek langlopend onderzoek. Dit is een van de reservaten die te lijden hebben onder gebrek aan bescherming. Er worden bomen gekapt en stukken bos platgebrand om er landbouwgrond van te maken. Dat heeft impact op kwetsbare soorten, waarvan er vele alleen op de Filippijnen voorkomen. Duurzamere landbouw buiten het park zou ervoor zorgen dat armoede afneemt, bosgebied behouden blijft en het landschap voor veel soorten geschikt is om er te leven.’
Lokale bevolking
De auteurs van het artikel stellen dat het noodzakelijk is om zowel de in- als externe bedreigingen van beschermde gebieden te bestrijden en steun van de lokale bevolking te winnen. Dat kan ervoor zorgen dat de beschermde gebieden beter bestand zijn tegen toekomstige bedreigingen als klimaatverandering.
Arken van biodiversiteit
‘De beschermde gebieden fungeren als arken van biodiversiteit’, zegt hoofdauteur prof. William Laurance, verbonden aan de Australische James Cook University en het Smithsonian Tropical Research Institute in Panama. ‘En ze dreigen te zinken,’ voegt hij eraan toe, ‘terwijl juist daar onze hoop ligt als het gaat om behoud van de tropische regenwouden en hun verbazingwekkende biodiversiteit.’
Zie ook
- Van der Ploeg, J., M. van Weerd, A.B. Masipiqueña & G.A. Persoon. 2011. Illegal logging in the Northern Sierra Madre Natural Park, Philippines. Conservation & Society 9(3): 202-215.
- Weerd, M., van & H.A. Udo de Haes. 2010. Cross-taxon congruence in tree, bird and bat species distributions at a moderate spatial scale across four tropical forest types in the Philippines (pdf). Biodiversity Conservation, 19 (12), pp. 3393-3411.