Wat vertellen Leidse wetenschappers tijdens Bessensap?
Drie Leidse onderzoekers maken op 6 juni hun opwachting op Bessensap, het jaarlijkse evenement dat journalisten, voorlichters en onderzoekers dichter bij elkaar brengt. Ze geven korte, toegankelijke presentaties over hun onderzoek, waarbij ze gebruikmaken van afbeeldingen, video- en audiomateriaal. Daarna beantwoorden ze vragen uit het publiek.
Steven Rieder: Wereldwijde kosmossimulatie
Steven Rieder MSc, onderzoeker bij Sterrenkunde, laat een film zien van de computersimulatie van het heelal, gemaakt met een netwerk van supercomputers van over de hele wereld.
In het zogenoemde CosmoGrid-project lukte het Rieder en collega-wetenschappers om een gigantische simulatie van het heelal te berekenen: een driedimensionale kubus van 8,5 miljard deeltjes. Dat deze computers op enorme afstand van elkaar staan maakte de berekening lastig uit te voeren, maar uiteindelijk konden de machines dankzij supersnel internet als één functioneren. Het idee voor deze berekening ontstond uit een samenwerking tussen Nederlandse en Japanse onderzoekers, met aan beide kanten zowel sterrenkundigen als computerwetenschappers. Het resultaat is een set snapshots waarmee we het ontstaan van halo’s van donkere materie tot in zeer groot detail kunnen volgen. Nu is in meer detail dan ooit tevoren te zien hoe melkwegen ontstaan.
Clemens Löwik: Genmutatie tegen osteoporose
Prof.dr. Clemens Löwik, hoogleraar endriconologie bij het Leids Universitair Medisch Centrum, laat in een beeldpresentatie zien hoe hij met collega-onderzoekers het mechanisme van het eiwit sclerostin heeft ontrafeld, en hoe dat mensen met broze botten kan helpen.
Osteoporose, of botontkalking, is wereldwijd een groot probleem. Niet alleen bij vrouwen in de overgang, maar ook bij de steeds ouder wordende mens. Dat kost jaarlijks miljarden euro’s aan medische zorg. Löwiks onderzoeksgroep ontwikkelde vele jaren geleden al medicijnen tegen botafbraak, maar deze bisfofonaten brengen het verloren gegane bot niet meer terug. Löwik hebben zijn onderzoeksgroep hebben nu ontdekt dat mensen die door een genetisch defect superdikke botten hebben, het eiwit sclerostin missen. Dit eiwit zorgt ervoor dat het lichaam niet constant bot aanmaakt. Door nu juist dit botgroeiremmende eiwit weg te vangen bij mensen die aan osteoporose lijden, neemt hun botaanmaak weer toe en kunnen we straks deze aandoening genezen.
Rivke Jafe: Crimineel burgerschap?
Dr. Rivke Jaffe, onderzoeker bij het Instituut Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, licht met beeldmateriaal en geluidsfragmenten haar onderzoek naar alternatieve burgerschapsverhoudingen op Jamaica toe.
In mei 2010 protesteerden honderden Jamaicanen tegen de uitlevering aan de VS van hun don (criminele wijkleider) Christopher “Dudus” Coke. Media-aandacht ging vooral uit naar zijn vermeende betrokkenheid bij grootschalige drugs- en wapenhandel. Figuren als Dudus worden afgeschilderd als gewetenloze gangsters, maar ze genieten vaak grotere populariteit en legitimiteit dan de overheid. Jaffe in Jamaicaanse achterstandswijken doet onderzoek naar de macht van zulke leiders. Tot op zekere hoogte hebben criminele organisaties daar de rol van de staat overgenomen. Bewoners kunnen aanspraak maken op financiële steun, werkgelegenheid en een mate van veiligheid en rechtspraak. In ruil hiervoor moeten ze “belasting” betalen en de (illegale) activiteiten van de leider steunen. Als wijkbewoners het gevoel krijgen dat de overheid er alleen voor rijke mensen is, keren ze zich eerder tot zulke informele vormen van bestuur.