Antibiotica gezocht! Team Leiden naar finale Academische jaarprijs

30 mei 2011

Team Leiden gaat door naar de finale van de Academische Jaarprijs. Het team onderzoekt hoe ziekenhuisbacterien ontstaan en hoe de juiste antibiotia gevonden kunnen worden. Met de uitbraak van de EHEC-bacterie in het achterhoofd kan de speurtocht van Team Leiden het verschil gaan maken!

*Productie van het blauwe antibioticum actinorhodine (met chemische struktuur) door kolonies van de Streptomyces bacterie.*

Je kunt geen krant meer openslaan zonder geconfronteerd te worden met de groeiende problematiek omtrent zogenaamde ziekenhuisbacteriën, die ongevoelig zijn voor allerlei antibiotica. Maar hoe ontstaan deze ziekenhuisbacteriën eigenlijk? Zijn er nog wel voldoende mogelijkheden om ziekenhuisbacteriën te bestrijden? Antibiotica liggen letterlijk voor het oprapen, ze worden namelijk geproduceerd door grondbacteriën die overal om ons heen leven.

Team Leiden

Team Leiden doet mee aan de Academische jaarprijs. Het team wordt gecoördineerd door Prof. Gilles van Wezel (Leiden Institute of Chemistry) en Dr. Dennis CLaessen (Institute Biology Leiden) in samenwerking met Dr. Willem van Wamel van Erasmus MC.

‘Wij gaan het publiek laten zien hoe makkelijk het is deze ‘goede’ bacteriën, Streptomyces genaamd, uit de grond te isoleren en antibiotica te laten maken. Recentelijk is ontdekt dat er zogenaamde ‘slapende’ antibiotica zijn die niet onder gewone omstandigheden worden aangemaakt. Wij hebben onlangs een belangrijke schakelaar gevonden om zulke slapende antibiotica wakker te maken. Op die manier kunnen we nieuwe medicijnen ontwikkelen tegen de snel oprukkende ziekenhuisbacteriën.’

Project Antibiotica gezocht!

‘Middels dit project gaan we het grote publiek een beter beeld geven van waar antibiotica vandaan komen en wat de resistentieproblematiek inhoudt; daartoe gaan we deelnemen aan de nieuw op te zetten MicroZoo (bacterie-dierentuin) van Artis en organiseren we een tentoonstelling in Leiden. Daarnaast gaan we met middelbare scholieren antibiotica isoleren en testen. Op basis van deze ervaringen zal lesmateriaal worden ontwikkeld hetgeen voor alle geïnteresseerde scholen beschikbaar komt.’

Deze film is gemaakt door Joost Willemse, post-doc in de groep van Gilles van Wezel

Academische jaarprijs

De Academische Jaarprijs is bestemd voor de beste vertaling van wetenschappelijk onderzoek naar een breed publiek. Het team met het meest creatieve en overtuigende communicatieplan ontvangt de hoofdprijs van 100.000 euro om het ingediende plan te realiseren. Deelname staat open voor teams van studenten, promovendi en onderzoekers van de Nederlandse universiteiten, UMC’s, bij KNAW of NWO aangesloten onderzoeksinstituten, TNO, GTI’s en andere niet-commerciële onderzoeksinstellingen.

De Stichting Academische Jaarprijs is in 2005 opgericht door NRC Handelsblad, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De editie 2011 komt mede tot stand dankzij mediapartners VPRO en NTR en sponsoren SNS REAAL Fonds, Stichting Stadspartners Leiden en DDK.

De drie kanshebbers

Uit totaal dertien inzendingen nomineerde de vakjury onder voorzitterschap van Paul Schnabel drie teams voor de finale:

Team Kraaijeveld met het project Leve DNA!, Leids Universitair Medisch Centrum
Team Moerel met het project Brein in Beeld, Maastricht University
Team van Wezel met het project Antibiotica gezocht!, Universiteit Leiden

De drie finalistenteams werken de komende maanden hun plannen uit en presenteren deze op 26 oktober 2011 tijdens de finaleavond aan de jury, pers en het publiek. Op die avond wordt bekend welk team de jury uiteindelijk het meest overtuigt en zich de winnaar van de Academische Jaarprijs 2011 mag noemen.

Labyrint Publieksprijs

De drie finalisten maken ook kans op de Labyrint Publieksprijs, uitgeloofd door mediapartners VPRO en NTR. In aanloop naar de finale zullen de genomineerde teams zich de eerste weken van oktober presenteren in tv-uitzendingen van Labyrint en op wetenschap24.nl. Via deze website kan iedereen een stem uitbrengen voor het team dat een reportage zou moeten winnen in Labyrint. Ook de winnaar van deze publieksprijs wordt tijdens de finale op 26 oktober 2011 bekendgemaakt.

Jury

De jury staat dit jaar onder voorzitterschap van Paul Schnabel, directeur Sociaal en Cultureel Planbureau. Verder hebben zitting in de jury: Isolde Hallensleben (programmamaker en presentator), David Lentink (winnaar AJP 2010), Hein Meijers (specialist wetenschapscommunicatie), Jelle Reumer (directeur Natuurhistorisch Museum Rotterdam) en Juliette Walma van der Molen (universitair hoofddocent Wetenschapseducatie en Communicatie).