Susana Chuva de Sousa Lopes is hoogleraar Ontwikkelingsbiologie bij de afdeling Anatomie en Embryologie van het Leids Universitair Medisch Centrum. Ze is ook gastprofessor aan het Universitair Ziekenhuis Gent, België. Ze is past-coördinator van de special interest groep “Stam Cellen” in de European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE). Ze ontving een VENI (2006) en een VICI (2019) onderzoeksbeurs van NWO/ZonMW en een ERC consolidator (2016) onderzoeksbeurs van de EC. Ze coördineert het ZonMW PSIDER-consortium HipGametes en is PI in het internationale Novo Nordisk Foundation Center for Stem Cell Medicine reNEW. Ook heeft zij tweemaal een Aspasia premie en tweemaal de Snoo – van 't Hoogerhuijs Stichting prijs ontvangen.

Meer informatie over Susana Chuva de Sousa Lopes

Susana Chuva de Sousa Lopes is hoogleraar Ontwikkelingsbiologie bij de afdeling Anatomie en Embryologie van het Leids Universitair Medisch Centrum. Ze is ook gastprofessor aan het Universitair Ziekenhuis Gent, België. Ze is past-coördinator van de special interest groep “Stam Cellen” in de European Society of Human Reproduction and Embryology (ESHRE). Ze ontving een VENI (2006) en een VICI (2019) onderzoeksbeurs van NWO/ZonMW en een ERC consolidator (2016) onderzoeksbeurs van de EC. Ze coördineert het ZonMW PSIDER-consortium HipGametes en is PI in het internationale Novo Nordisk Foundation Center for Stem Cell Medicine reNEW. Ook heeft zij tweemaal een Aspasia premie en tweemaal de Snoo – van 't Hoogerhuijs Stichting prijs ontvangen.

Menselijke ontwikkeling

Er een groeiende belangstelling om menselijke ontwikkeling te begrijpen. Ten eerste omdat het duidelijk is geworden dat kwaadaardige cellen vroege ontwikkelingsprogramma's benutten voor hun overleving en groei, en daarom zal een dieper begrip van de menselijke ontwikkeling gevolgen hebben voor kankeronderzoek. Ten tweede omdat we betere (en efficiëntere) modellen willen ontwikkelen voor in vitro differentiatie naar specifieke celtypen vanuit menselijke pluripotente stamcellen met behulp van 3D-modellen met organoïden/organen-op-chip.

Deze leerstoel combineert expertise van menselijke ontwikkeling (toegang tot foetaal materiaal) met sterke kennis van in vitro differentiatie modellen (weefselkweek), en biedt een mix van fundamenteel en toegepast onderzoek. Bovendien is er een sterke inbedding met singel-cel sequencing, computational analyse en gene-editing technologieën. Onze focus blijft het urogenitale systeem, het ontwikkelen van assays om eicellen uit de eierstok te rijpen en in vitro gametogenese. Dit onderzoek is relevant voor nieuwe strategieën voor het behoud van vruchtbaarheid en het ontwikkelen van innovatieve technologieën op het gebied van menselijke reproductie.

De gerelateerde NWA-routes zijn:

• Personalised medicine: uitgaan van het individu
• Preventie en gezondheidszorgonderzoek
• Meten en detecteren: altijd, alles en overal
• Oorsprong van leven- op aarde en in het heelal

Regeneratieve geneeskunde: game changer op weg naar brede toepassing

Wetenschappelijke carrière

Dr. Chuva de Sousa Lopes promoveerde in 2004 aan de Universiteit Utrecht (Hubrecht Institute) ("BMP's, TGFbs en integrinen in spier- en kiemcelontwikkeling bij muizen") en heeft de inaugurele rede "Innovatieve technologieën in menselijke reproductie: uitdagingen voor de toekomst" in 2020 gegeven aan de Universiteit Leiden.

De afgelopen 5 jaar heeft Dr. Chuva de Sousa Lopes zich geconcentreerd op onderzoek met als doel het karakteriseren van de menselijke eierstokken tijdens de ontwikkeling en de volwassenheid. Hiervoor heeft haar onderzoeksgroep gebruik gemaakt van single cell transcriptomics en de gegenereerde kennis is van cruciaal belang geweest voor het ontwikkelen van methoden voor het in vitro kweken van menselijk eierstokmateriaal en voor het ontwikkelen van protocollen voor in vitro gametogenese met behulp van menselijke pluripotente stamcellen. Dit heeft geresulteerd in verschillende manuscripten in tijdschriften zoals Nature Communications (10.1038/s41467-019-11036-9) en Developmental Cell (10.1016/j.devcel.2024.01.006). Bovendien concentreerde Chuva de Sousa Lopes zich op het begrijpen hoe verschillen in de geslachtschromosomen leiden tot vrouwelijke of mannelijke gonadale differentiatie. Daarbij heeft haar onderzoeksgroep een differentiatieprotocol ontwikkeld om op zeer efficiënte wijze primordiale kiemcellen te genereren uit menselijke pluripotente stamcellen, gepubliceerd in Cell Rep Methods (10.1016/j.crmeth.2023.100488).

Chuva de Sousa Lopes publiceerde samen met LUMC-collega's, zoals prof. F. Koning in Nature immunology (10.1038/s41590-018-0294-9) en prof. T. Rabelink in Cell Stem Cell (10.1016/j.stem.2022.10.008) ; landelijk met Prof. B. Eggen (Groningen) in Science (10.1126/science.aba5906) en Dr. Rios (Utrecht) in Nature Biotechnology (10.1038/s41587-021-00926-3); en internationaal met Prof. Montseraat (Spanje) in Nature Materials (10.1038/s41563-020-00804-4) en met Dr. Ebrahimkhani (VS) in Nature (10.1038/s41586-023-06914-8).

Activiteiten