Reijer Passchier
Universitair docent
- Naam
- Prof.mr.dr. R. Passchier Ph.D.
- Telefoon
- +31 71 527 2727
- r.passchier@law.leidenuniv.nl
- ORCID iD
- 0000-0003-1771-2429
Prof. mr. dr. Reijer Passchier is als Universitair Docent Staats- en bestuursrecht verbonden aan de Universiteit Leiden en als Hoogleraar Digitalisering en de democratische rechtsstaat aan de Open Universiteit.
Meer informatie over Reijer Passchier
Leiden Law Blog
Profileringsgebied
Reijer doet vooral onderzoek naar vraagstukken rondom digitalisering en de democratische rechtsstaat. In 2021 verscheen zijn boek Artificiële intelligentie en de rechtsstaat bij Boom Juridisch. Recensies verschenen in een bundel van de wetgevingsacademie (auteur: Remco Nehmelman) het Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht (auteur: Eva van Vugt) en het Nederlands Tijdschrift voor Constitutioneel Recht (auteur: Max Vetzo). Met het artikel ‘digitalisering en de (dis)balans binnen de trias politica’ (Ars Aequi 2020) won Reijer de Leidse Meijersprijs voor het beste gepubliceerde artikel per facultair onderzoeksprogramma en de Van Wersch Springplankprijs voor het beste juridische artikel. Daan de Koning schreef op dit artikel een kritische reactie. In zowel 2021 als 2021 werd Reijer namens de faculteit rechtswetenschappen van de OU genomineerd voor de OU-wetenschapsprijs.
In mei 2023 hield Reijer zijn OU-oratie ‘De vloek van Big Tech’.
Reijer gaat regelmatig met de praktijk in gesprek over zijn onderzoek. Zo gaf hij lezingen bij diverse publieke en private instanties (zie pure), verzorgde hij workshops bij de Academie van de Algemene Bestuursdienst en de Rijksacademie en is hij als docent verbonden aan de Academie voor Wetgeving en Overheidsjuristen. Zie voor meer informatie over Reijers AI-onderzoek ook de lezing hij verzorgde voor de Raad van State, het openbare webinar dat hij over zijn boek verzorgde, zijn college in de nationale AI-cursus Ethiek, zijn optreden in de Eerste Kamer, de NRC-column van Maxim Februari, de jortcast, de OU-podcast Over Denken, de podcast Appèl van de mr. Hans van Mierlostichting of de interviews met het vakblad Mr., Follow The Money, Nieuwe Wereld en VOGIN-IP. Je kunt ook overwegen om de opleiding Wetsanalyse en wendbare wetsuitvoering in de democratische rechtsstaat die Reijer met diverse partners organiseert.
Eerder deed Reijer deed door NWO gefinancierd promotieonderzoek naar constitutionele veranderingen in Nederland, de Europese Unie, de Verenigde Staten, Japan en Duitsland. Hij publiceerde in tijdschriften als het International Journal of Law in Context (peer-reviewed), Cambridge Journal of International en Comparatieve Law (peer-reviewed), The Theory and Practice of Legislation (peer-reviewed) en Beleid en Maatschappij. Hij presenteerde papers in onder andere Kopenhagen, Durham, Milaan, Austin en New Haven (Yale University). Reijer leverde bijdragen aan het publieke debat op onder andere ICONnect, het Leiden Law Blog, Publiekrecht en Politiek, Joop.nl en in de Volkskrant. Eind 2019 werd Reijer als Research Fellow toegelaten tot het onderzoeksprogramma The Legitimacy and Effectiveness of Law & Governance van de Universiteit Leiden. Reijer is een pleitbezorger van een multidisciplinaire benadering waarmee kan worden begrepen hoe constitutionele (rechts)normen en beginselen in de ‘echte wereld’ ontstaan, werken en uiteindelijke weer vergaan.
Universitair docent
- Faculteit Rechtsgeleerdheid
- Instituut voor Publiekrecht
- Staats- en Bestuursrecht
- Passchier R. (2024), De vloek van Big Tech. Heerlen: Open Universiteit.
- Passchier R. (2024), The AI safety summit at Bletchley Park asked the wrong questions, The International Journal of Social Quality 13(1): 5-8.
- Passchier R. (2024), De vloek van Big Tech: De juridisch-technologische wortels van constitutioneel verval en digitaal feodalisme. Den Haag: Boom juridisch.
- Leenknegt G. & Passchier R. (2023), Between Accessibility and Oblivion: Strenghts and Weaknesses of the 'Invisible' Dutch constitutional amendment model. In: Albert R. (red.), The Architecture of Constitutional Amendments: History, Law, Politics. Oxford: Hart Publishing. 209-220.
- Passchier R. (2023), Gevolgen van digitalisering voor de constitutionele borging van de democratische rechtsstaat - een brief aan de Staatscommissie rechtsstaat. [position paper].
- Passchier R. (5 april 2023), De juridische code van Big Tech: Big Tech is veel minder ‘tech’ dan je denkt. Nederlandrechtsstaat.nl. [blog].
- Passchier R. (6 november 2023), We bedenken de verkeerde regels: want het echte probleem van AI is niet AI. De Volkskrant.
- Passchier R. (17 november 2023), Doorbreek de afhankelijkheid van big tech. De Ingenieur. [webartikel].
- Passchier R. (30 november 2023), Staatsrechtconferentie #13: waarom staatsrechtbeoefenaren het wel wat vaker over de megaonderneming zouden mogen hebben. Nederland Rechtsstaat. [blog].
- Passchier R. & Stremler M. (2023), Sitting at the Same Table: a cross-disciplinary ‘constitutional-institutionalist’ approach to the study of constitutions, International Journal of Law in Context 19(2): 255-271.
- Jak N., Passchier R. & Lokin M. (17 maart 2023), Big Tech en recht: de start van een onderzoekscommunity - een blogserie. Nederland Rechtsstaat. [blog].
- Passchier R. (2022), Big Tech vs. de soevereiniteit van democratische wetgevers: Naar een neofeodalisme 2.0?. In: Schlössels R.J.N., Sillen J.J.J. & Tinnevelt R.B.J. (red.), Naar een weerbare rechtsstaat. Staat en Recht nr. 55. Deventer: Wolters Kluwer. 335-351.
- Passchier R. (2021), Artificiële intelligentie en de rechtsstaat: Over verschuivende overheidsmacht, Big Tech en de noodzaak van constitutioneel onderhoud. Den Haag: Boom Juridisch.
- Vlemminx F.M.C. & Passchier R. (2021), Commentaar op artikel 22 van de Grondwet - Volksgezondheid en woongelegenheid [editie november 2020]. In: Hirsch Ballin E.M.H. & Leenknegt G. (red.), Artikelsgewijs commentaar op de Grondwet: Nederlandrechtsstaat.nl.
- Passchier R. & Voermans W.J.M. (2021), The Administrative State en de noodzaak van constitutioneel onderhoud. In: Verboeket L.W., Brink J.E. van den, Drahmann A., Jacobs M.J. & Ortlep R. (red.), Bestuursrecht in het echt: vriendenbundel voor Prof. mr. drs. Willemien den Ouden. Deventer: Wolters Kluwer. 383-400.
- Passchier R. (7 juni 2021), Bij een betere 'bestuurscultuur' horen ook sterkere tegenmachten. Forum: Nederlandrechtsstaat.nl. [blog].
- Passchier R. (2021), Digitalisering en de (dis)balans binnen de trias politica. In: Jansen R.H.T., Polanen T.A. van, Sander D.B. & Sijtsma P.M. (red.), Trouble in de trias: Bijdragen over de verhoudingen tussen de Nederlandse staatsmachten. Nijmegen: Ars Aequi Libri. 47-66.
- Schrijvers E., Prins C. & Passchier R. (2021), Preparing for Digital Disruption. Research for Policy. The Hague: Springer International Publishing.
- Apeldoorn L. van & Passchier R. (2021), Netherlands. In: Barroso L.R. & Albert R. (red.), The International Review of Constitutional Reform 2020. Austin: Program on Constitutional Studies, University of Texas at Austin & International Forum on the Future of Constitutionalism. 212-214.
- Passchier R. (2021), AI en de (dis)balans binnen de trias politica: hoe blijft de Eerste Kamer relevant?: Bijdrage aan de deskundigenbijeenkomst van 26 oktober 2021 in de Eerste Kamer. [102073344].
- Apeldoorn L.C.J. van, Daniëls S., Schaik B.M. van, Doomen J. & Passchier R. (2021), Modernisering van het staatsnoodrecht: Quick scan in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum. WODC Rapport nr. 3272. Den Haag: WODC.
- Koops E.J. & Passchier R. (2020), Commentaar op artikel 13 van de Grondwet [Vertrouwelijke communicatie]. In: Hirsch Ballin E.M.H. & Leenknegt G. (red.), Artikelsgewijs commentaar op de Grondwet, webeditie 2020: www.nederlandrechtsstaat.nl.
- Passchier R. (2020), Inconstitutionele grondwetsherzieningen: grenzen aan de bevoegdheid van de grondwetgever, Tijdschrift voor Constitutioneel Recht 11(2): 151-177 (TvCR 2020/9).
- Passchier R. (2020), Digitalisering en de (dis)balans binnen de trias politica, Ars Aequi 69(10): 916-927.
- Passchier R. (14 september 2020), Lange leve de rechtsstaat!. Webcolumns: Open Universiteit. [blog].
- Passchier R. (2 oktober 2020), Big Tech vraagt om een breder rechtsstaatbegrip. Forum: Nederlandrechtsstaat.nl. [blog].
- Passchier R. (2018), Formal and Informal Constitutional Change in the Netherlands. In: Franco Ferrari G., Passchier R. & Voermans W.J.M. (red.), The Dutch Constitution beyond 200 Years: Tradition and Innovation in a Multilevel Legal Order. The Hague: Eleven Publishers. 153-168.
- Passchier R. & Voermans W.J.M. (2018), Introduction: The Dutch Constitution in Comparative Perspective. In: Franco Ferrari G., Passchier R. & Voermans W.J.M. (red.), The Dutch Constitution beyond 200 Years: Tradition and Innovation in a Multilevel Legal Order. The Hague: Eleven International Publishing. 1-8.
- Franco Ferrari G., Passchier R. & Voermans W.J.M. (2018), The Dutch Constitution Beyond 200 Years: Tradition and Innovation in a Multilevel Legal Order. The Hague: Eleven International Publishing.
- Passchier R. & Verhagen A. (2018) The Rise of Comparative Constitutional Change — Book Review: Reijer Passchier and Alissa Verhagen on “The Foundations and Traditions of Constitutional Amendment”. Bespreking van: Albert R., Contiades X. & Fotiadou A. (2017), The Foundations and Traditions of Constitutional Amendment. Hart studies in comparative public law nr. 17. Oxford; London: Hart Publishing. International Journal of Constitutional Law Blog .
- Passchier R. (2018) De opkomst van vergelijkende constitutionele verandering. Bespreking van: Albert R., Contiades X. & Fotiadou A. (2017), The foundations and traditions of constitutional amendment. Hart studies in comparative public law nr. 17. Oxford-Portland, Oregon: Hart Publishing. Tijdschrift voor Constitutioneel Recht 9(2): 193-200.
- Voermans W.J.M. & Passchier R. (2018), Preface II: A Dutch-Italian Dialogue. In: Franco Ferrari G., Passchier R. & Voermans W.J.M. (red.), The Dutch Constitution beyond 200 Years: Tradition and Innovation in a Multilevel Legal Order. The Hague: Eleven International Publishing. xi-xii.
- Passchier R. (23 oktober 2018), De politiek zelf heeft de ‘ecologische rechtsstaat’ voortgebracht. Trouw.
- Passchier R. & Prins C. (2018), Donner, de WRR, digitalisering en de rechtsstaat. In: Ettekoven B.J. van, Polak J., Roes G., Verhey L., Vermeulen B., Weesing-Loeber L. & Weggeman A. (red.), Rechtsorde en bestuur: liber amicorum aangeboden aan Piet Hein Donner. Den Haag: Boom Juridisch. 351-368.
- Passchier R. (2017), Als Commander in Chief kan President Trump straks bijna alles, Nederlands Juristenblad 92(1): 6-13 (NJB 2017/2).
- Passchier R. (9 november 2017), Informal constitutional change: constitutional change without formal constitutional amendment in comparative perspective (Dissertatie. Institute of Public Law, Faculty of Law, Leiden University) The Meijers Research Institute and Graduate School of the Leiden Law School of Leiden University nr. 292. Promotor(en): Voermans W.J.M.
- Passchier R. (2017), De ontwikkeling van het Japanse pacifisme en defensiebeleid als informele constitutionele verandering, Tijdschrift voor Constitutioneel Recht 8(3): 246-270.
- Passchier R. (2017), Quasi-Constitutional Change Without Intent: A Response to Richard Albert, Buffalo Law Review 65(5): 1077-1099.
- Passchier R., Rechtsstatelijke reacties op het regeerakkoord #6: Afschaffing dividendbelasting en marktglobalisering. NederlandRechtsstaat. [blog].
- Passchier R. (2017), Informele constitutionele verandering (Universitair Nieuws), Nederlands Juristenblad 92(39): 2929 (NJB 2017/2135).
- Passchier R. & Voermans W.J.M. (1 juni 2016), Going Against the Consociational Grain: The Debate on the Dutch Advisory Referendum Act and the Ukraine-EU Association Agreement Referendum. ICONnect: ICON. [blog].
- Passchier R. & Stremler M. (2016), Unconstitutional Constitutional Amendments in European Union Law: Considering the Existence of Substantive Constraints on Treaty Revision, Cambridge Journal of International and Comparative Law 5(2): 337-362.
- Voermans W.J.M., Napel H.M.T.D. ten & Passchier R. (2015), Combining Efficiency and Transparency in Legislative Processes, The Theory and Practice of Legislation 3(3): 279-294.
- Passchier R. (17 november 2015), Article Review: Reijer Passchier on Vicki Jackson’s “The (myth of un)amendability of the US Constitution and the democratic component of constitutionalism”. I·CONnect: International Journal of Constitutional Law and ConstitutionMaking.org. [blog].
- Passchier R. (26 mei 2015), The Constitution of the Netherlands at 200 – lessons learned for constitutional transitions today. Leiden Law Blog. Leiden: Leiden University. [blog].
- Passchier R. & Stremler M. (9 februari 2015), Unconstitutional Constitutional Amendments in the European Union. Leiden Law Blog. Leiden: Leiden University. [blog].
- Passchier R. (15 september 2015), Requirements of Amendability in Global Constitutional Design. Leiden Law Blog. Leiden: Leiden University. [blog].
- Passchier R. (10 juni 2014), The problem Madison did not confront. Leiden Law Blog. [blog].
- Passchier R. (7 juli 2014), Not a suicide pact: the transformation of Japan’s war-renouncing article 9. Leiden Law Blog. [blog].
- Passchier R. (27 september 2014), Constitutional Housekeeping Chores. Leiden Law Blog. [blog].
- Passchier R. & Voermans W.J.M. (26 september 2014), Obama’s ongrondwettelijke aanval geeft uitdrukking aan bredere ontwikkeling. Publiekrecht & Politiek. [blog].
- Passchier R., Our Undemocratic Constitution?. Leiden Law Blog. [blog].
- Passchier R. (23 april 2014), Visiting the Texas Legislature. Leiden Law Blog. [blog].
- Passchier R. (11 augustus 2014), Ackerman’s The Civil Rights Revolution and the legitimacy constitutional change. Leiden Law Blog. [blog].
- Passchier R. (27 februari 2014), Extra-constitutional change in the United States. Leiden Law Blog. [blog].
- Passchier R. (25 maart 2014), Na 200 jaar tijd om afscheid te nemen van onze ondemocratische Grondwet. Publiekrecht & Politiek. [blog].
- Passchier R. (1 april 2014), The Unamendable Right to Bear Arms. Leiden Law Blog. [blog].
- Passchier R. (5 juli 2014), Japanse grondwet is geen zelfmoordpact. De Volkskrant, Opinie & Debat: 31.
- Passchier R. (13 december 2014), De War on Terror holt Westerse rechtsstaat uit. Joop.nl. Hilversum: VARA. [blog].
- Passchier R. (2013), Transparantie in het wetgevingsproces - Internet en de mogelijkheid van een moderne volksvergadering, B en M: tijdschrift voor beleid, politiek en maatschappij 40(4): 442-445.
- Voermans W.J.M., Napel H.M.T.D. ten, Diamant M., Groothuis M.M., Steunenberg B., Passchier R. & Pack S. (2012), Legislative Processes in Transition. Comparative Study of the Legislative Processes in Finland, Slovenia and the United Kingdom as a Source of Inspiration for Enhancing the Efficiency of the Dutch Legislative Process. Leiden / The Hague: WODC / Ministry of Security and Justice.
- Voermans W.J.M., Napel H.M.T.D. ten, Diamant M., Groothuis M.M., Steunenberg B., Passchier R. & Pack S. (2012), Wetgevingsprocessen in transitie. Een vergelijkend onderzoek naar het prestatievermogen van wetgevingsprocessen in Finland, Slovenië en het Verenigd Koninkrijk als mogelijke inspiratie voor de verbetering van de efficiency van het Nederlandse wetgevingsproces. Den Haag: WODC, Ministerie van Veiligheid en Justitie.
- Passchier R. (23 oktober 2012), It is not about the economy. Leiden Law Blog. [blog].
- Voermans W.J.M., Napel H.M.T.D. ten & Passchier R. (15 november 2012), Efficiënt wetgeven is meer dan snel wetten maken. Staatscourant: 1 & 7.
- Passchier R. (2010), 'Can Baudet and Visser Enlighten us on Conservatism?' [Bespreking van: Baudet, T.H.P. & M. Visser (2010) Conservatieve Vooruitgang. Amsterdam: Bert Bakker], Amsterdam Law Forum 2(3): 99-101.
- Hoogleraar digitalisering en de democratische rechtsstaat