Mirjam Heemskerk is hoogleraar Immunotherapie van Kanker, en hoofd van het Laboratorium voor Experimentele Hematologie van het LUMC. Zij leidt een translationele onderzoeksgroep gericht op het ontwikkelen van nieuwe cellulaire immuuntherapieën voor patiënten met kanker. In 2013 is mede onder haar leiding de eerste fase I/II TCR gen therapie studie gestart voor hematologische maligniteiten na allogene stamcel transplantatie (EudraCT number 2010-024625-20). Op dit moment worden 2 nieuwe fase I/II TCR studies binnen de afdeling Hematologie opgezet, één voor patiënten met acute myeloide leukemie (NPM1-TCR), de ander voor patiënten met multipel myeloom (BOB1-TCR). In 2011 ontving Heemskerk de Jan Swammerdam prijs voor de meest getalenteerde jonge onderzoeker vanuit de Nederlandse Vereniging voor Hematologie. Ze is penningmeester van de Nederlandse Vereniging voor Immunologie. Daarnaast is zij lid van de wetenschappelijke adviesraad van KIKA. In 2022 werd Heemskerk benoemd tot hoogleraar bij de faculteit geneeskunde met als leeropdracht “ Immuuntherapie van kanker, in het bijzonder het ontwikkelen van celtherapie”.

Meer informatie over Mirjam Heemskerk

Mirjam Heemskerk is hoogleraar Immunotherapie van Kanker, en hoofd van het Laboratorium voor  Experimentele Hematologie van het LUMC. Zij leidt een translationele onderzoeksgroep gericht op het ontwikkelen van nieuwe cellulaire immuuntherapieën voor patiënten met kanker. In 2013 is mede onder haar leiding de eerste fase I/II TCR gen therapie studie gestart voor hematologische maligniteiten na allogene stamcel transplantatie (EudraCT number 2010-024625-20). Op dit moment worden 2 nieuwe fase I/II  TCR studies binnen de afdeling Hematologie opgezet,  één voor patiënten met acute myeloide leukemie (NPM1-TCR), de ander voor patiënten met multipel myeloom (BOB1-TCR). In 2011 ontving Heemskerk de Jan Swammerdam prijs voor de meest getalenteerde jonge onderzoeker vanuit de Nederlandse Vereniging voor Hematologie. Ze is penningmeester van de Nederlandse Vereniging voor Immunologie. Daarnaast is zij lid van de wetenschappelijke adviesraad van KIKA.

In 2022 werd Heemskerk benoemd tot hoogleraar bij de faculteit geneeskunde met als leeropdracht “ Immuuntherapie van kanker, in het bijzonder het ontwikkelen van celtherapie”.

Immuuntherapie

Bij immuuntherapie van kanker wordt het immuunsysteem van de patiënt gebruikt om de kankercellen aan te vallen. Het immuunsysteem wordt door de behandeling ondersteund of extra actief gemaakt.

Immuuntherapie waarbij patiënten worden behandeld met eigen afweercellen die in het laboratorium bewerkt zijn, laten veelbelovende resultaten zien voor patiënten met bloedcelkanker zoals leukemie en lymfklierkanker. De afweercellen worden in het laboratorium uitgerust met nieuwe herkenningsstructuren, die als een soort antenne de afweercellen helpen om de kankercellen te herkennen en te vernietigen. Deze herkenningsstructuren kunnen ofwel chimere antigeen receptoren (CAR) of T cel receptoren (TCR) zijn. Om voor elke kankertype en elke patiënt een effectieve celtherapie te kunnen ontwikkelen zijn veel kanker specifieke herkenningsstructuren noodzakelijk. Daarnaast weten we dat kankercellen kunnen ontsnappen aan enkelvoudige therapieën en is het belangrijk dat kankercellen op meerdere manieren tegelijk worden aanvallen. Mijn onderzoek richt zich op het ontwikkelen van gepersonaliseerde celtherapieën die afhankelijk van de karakteristieken van de kanker en de patiënt worden samengesteld (NWA vraag 85), een dus op maat gemaakt levend geneesmiddel. 

Wetenschappelijke carrière

Mirjam Heemskerk studeerde Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit Leiden, waar zij in 1990 afstudeerde. Haar promotie onderzoek deed zij bij de afdeling Immunologie van de Diergeneeskunde faculteit, Universiteit Utrecht. Zij promoveerde in 1995 op het proefschrift ‘Cellular immunity against murine coronaviruses; Role of MHC class II restricted cytotoxic T lymphocytes’.  Van 1994 tot 1998 was zij postdoc bij de afdeling Immunologie van het Nederlands Kanker Instituut in Amsterdam waar zij zich verder specialiseerde in de humane T cel ontwikkeling en het ontwikkelen van cellulaire immuuntherapieën. In 1998 startte zij op de afdeling Hematologie van het LUMC en met behulp van een Gisela Thier Fellowship van het LUMC en verschillende KWF subsidies was zij in staat haar eigen onderzoeksgroep te starten. Vanaf 2001 is zij staflid van de afdeling Hematologie en sinds 2008 ook hoofd van het Laboratorium voor Experimentele Hematologie. In 2011 ontving zij de Jan Swammerdam Prize voor getalenteerde jonge onderzoekers van de Nederlandse Vereniging voor Hematologie. In 2022 werd Heemskerk benoemd tot hoogleraar bij de faculteit geneeskunde met als leeropdracht “ Immuuntherapie van kanker, in het bijzonder het ontwikkelen van celtherapie”. Haar oratie was in 2023 en had de titel “Levensvatbaarheid van het levend geneesmiddel”

Activiteiten