Dreigt er totale verlamming van de Europese Commissie bij afwijzing Hongaarse kandidaat?
Het Europees Parlement moet stemmen over de goedkeuring van de nieuwe Commissie, en een deel van de parlementsleden heeft al aangegeven problemen te hebben met de omstreden Várhelyi als commissaris. Armin Cuyvers, hoogleraar Europees recht, spreekt zich in het FD over de kwestie uit.
Várhelyi, voorgesteld door de Hongaarse premier Viktor Orbán, krijgt veel tegenstand van Europarlementariërs. Zij betichten hem van het dwarsbomen van de rechtsstaat in Servië en het steunen van separatistische acties van Dodik in Bosnië en Herzegovina. Dit kan in beginsel een obstakel vormen in het proces, aangezien het Parlement de Commissie in haar geheel moet goedkeuren.
Een weigering om Várhelyi goed te keuren zou volgens Cuyvers dan immers kunnen betekenen dat er geen nieuwe commissie benoemd kan worden, zeker als Orban expres heel lang wacht met het voorstellen van een nieuwe kandidaat. En daar zou Orban belang bij hebben: ‘wanneer er geen Commissie is, kan die ook geen vervelende dingen doen tegen Hongarije, zoals procedures starten wegens schendingen van de rechtsstaat, of korten op de Europese fondsen.’
Cuyvers houdt rekening met dit scenario, maar meent dat iedere lidstaat de plicht heeft een kandidaat voor te dragen, en dat Hongarije niet het recht of de mogelijkheid heeft om de benoeming van een nieuwe Commissie op deze manier tegen te houden. Als Hongarije weigert om zelf op tijd een nieuwe kandidaat aan te leveren, heeft de EU de mogelijkheid om te starten met 26 Commissarissen, die tijdelijk de bevoegdheden van de Hongaarse portefeuille zullen uitvoeren. Dit parallel aan de situatie dat een Commissaris ontslag neemt of komt te overlijden.
Omdat deze situatie nog nooit door de Europese rechter is beoordeeld, zou het goedkeuren van een Commissie van 26 wel enig risico's met zich mee brengen. Wanneer Hongarije een rechtszaak indient tegen de Europese Commissie, en het gelijk ontvangt van het Europees Hof van Justitie, ‘kan alles wat de Commissie in die periode heeft uitgevoerd, ongeldig worden verklaard.’ Cuyvers meent dat Brussel dat beperkte risico kan en moet nemen. ‘De Commissie kan bij het Europees Hof aanvoeren dat elke andere uitleg van het Europees Verdrag lidstaten en dus ook Hongarije, in staat stelt om de EU te chanteren. Een uitleg van het EU recht die iedere lidstaat de facto elke vijf jaar de kans geeft om de hele EU machine te blokkeren is eenvoudigweg niet de juiste.’
Meer weten?
Lees het volledig FD-artikel (€)
Foto: Sara Kurfeß via Unsplash