Waarom de oorlog in Oekraine levensbedreigend kan zijn voor heel Europa
Europa lijkt zijn eigen veiligheid allesbehalve op orde te hebben. Wat is het risico voor Europa als de oorlog in Oekraïne fout afloopt? Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen, vertelt hierover in het Belgische dagblad De Morgen.
Het conflict tussen Rusland en Oekraïne lijkt al een tijdje uitzichtloos, beide landen hebben een vredesvoorzetje gegeven, maar hun eisen blijven hetzelfde als voor de oorlog. Rob de Wijk vertelt: 'Ook op het slagveld staat het al een hele tijd stil. De situatie is al anderhalf jaar in feite in een patstelling waarbij zo'n duizend doden zijn gevallen sinds de verovering van Cherson en Charkov.' De Wijk had verwacht dat beide partijen de uitzichtloosheid daarvan na verloop van tijd wel zouden inzien en er hun conclusies uit zouden trekken. 'Het is opmerkelijk dat beide partijen nog steeds in een overwinning geloven.'
Door de tegenstrijdige signalen die het Westen geeft over de steun aan Oekraïne is het niet helemaal irrationeel van Poetin om te hopen dat Europa Oekraïne alsnog zal laten vallen. De Wijk vertelt dat we afstevenen op een nieuw ijzeren gordijn tussen Europa en Rusland: 'Voor de Europese veiligheidsordening maakt het een groot verschil aan welke kant van dat gordijn Oekraïne nu eigenlijk ligt. Als Oekraïne deze oorlog verliest zit je met een assertief Rusland dat elders nieuwe doelwitten gaat zoeken. Je belandt dan in een situatie die doet denken aan de allerdonkerste dagen van de Koude Oorlog. Ja, als de oorlog in Oekraïne fout afloopt, kan dat voor heel Europa levensbedreigend zijn.'
Een paar maanden terug was het nog de vraag of de VS en Europa met meer steun over de brug zouden komen. De doelstellingen van Europa lijken onduidelijk, De Wijk vertelt: 'We moeten de oorlog winnen', hoor ik voortdurend, maar wat is dat, winnen? Alle Russen het land uit? Vasthouden wat je nu nog aan grondgebied overhebt? Zolang je geen doelstellingen geformuleerd hebt, kun je ook geen militaire planning maken.' De Amerikanen hanteren sinds het begin van de oorlog een vrij pragmatische visie volgens De Wijk: 'De visie van de Amerikanen is dat ze Oekraïne in de best mogelijke positie aan de onderhandelingstafel willen krijgen. Geen onrealistische verwachtingen, geen onnodige escalatie. De Europeanen hebben daarentegen de hele tijd een grote mond: we gaan er alles aan doen om Rusland te verslaan. Maar hoe dan?'
Lees het hele artikel op de website van De Morgen (€).