Leeftijdsbepaling bij jonge asielzoekers staat ter discussie
De wijze waarop de leeftijd wordt bepaald door de IND staat onder druk door verschillende rechtbankuitspraken. Het probleem is dat het moeilijk is om te bepalen of een jonge asielzoeker net boven of onder de 18 jaar oud is. Er is tot nog toe geen geschikte manier om precies vast te stellen hoe oud iemand is, aldus Mark Klaassen, universitair docent vreemdelingenrecht in Leiden bij Nieuwsuur. Ook internationaal is er nog geen geaccepteerde methode die iemands precieze leeftijd kan bepalen.
Leeftijdschouw
Steeds meer rechters krijgen te maken met jonge asielzoekers die zeggen minderjarig te zijn terwijl het IND of de vreemdelingenpolitie ze als meerderjarig ziet. Speciaal getrainde IND-ers voeren een zogenoemde leeftijdschouw uit. Ze kijken tijdens een gesprek naar gedrag, verklaringen aan de hand van vragen en uiterlijke kenmerken. Aan de hand van deze drie kenmerken maakt men een goed onderbouwde conclusie of iemand evident minder- of meerderjarig is of dat je twijfels hebt over de opgegeven leeftijd. Rechters zijn echter kritischer tav de leeftijdsschouw zoals die nu wordt uitgevoerd, zo blijkt uit recente uitspraken. Verschillende rechtbanken zijn van oordeel dat de conclusies niet inzichtelijk zijn en daarmee niet met de vereiste zorgvuldigheid tot stand zijn gekomen.
Snelle gezinshereniging
Het aantal minderjarige asielzoekers is de afgelopen jaren verdubbeld. In Nederland hebben minderjarigen meer privileges dan in andere europese landen, waaronder de snelle gezinshereniging. Die is extreem belangrijk blijkt uit navraag. 'Vaak geven asielzoekers in Italië of Griekenland een oudere leeftijd op, om door te kunnen reizen naar een land waar de omstandigheden beter zijn, zoals in Nederland', zegt Klaassen. 'Dit houdt in dat "twijfel" tijdens de leeftijdsschouw dus eigenlijk betekent dat de asielzoeker uiteindelijk als meerderjarige wordt geregistreerd.'
Verkeerde leeftijdsbepaling
Wat zijn de consequenties van een verkeerde leeftijdsbepaling? Als een asielzoeker ten onrechte als een meerderjarige staat geregistreerd kan hij worden overgedragen naar een andere lidstaat en krijgt hij geen voogd toegewezen en komt hij niet in aanmerking voor gezinshereniging. Omdat bij twijfel de aszielzoeker in de praktijk bijna altijd meerderjarig wordt verklaard zitten volgens asieladvocaten en vluchtelingenwerk inmiddels honderd jonge migranten ten onrechte in de volwassenenopvang. Zij zullen alsnog proberen hun recht te halen.
Volgens Klaassen is er voldoende aanleiding voor de Staatssecretaris nog eens kritisch te kijken naar de leeftijdsschouw en deze zorgvuldiger te maken.