Rogier Kegge voor de NOS over het belangrijke verkiezingsthema stikstof
De provincies moeten deze zomer hun plannen af hebben om de stikstofdoelen van het kabinet te halen. Kan de uitkomst van de verkiezingen nog iets veranderen aan het stikstofbeleid? De NOS sprak hierover met o.a. Rogier Kegge Universitair docent bestuursrecht en omgevingsrecht aan de Universiteit Leiden.
Minder stikstofuitstoot in 2030
Niet elk provinciebestuur staat te springen om in 2030 de uitstoot zodanig te verminderen dat zo'n driekwart van de beschermde natuur niet meer te veel stikstof over zich heen krijgt. Dat heeft te maken met de pijnlijke keuzes over boerenbedrijven die daarvoor nodig zijn. Toch zijn alle provincies plannen aan het maken voor minder stikstofuitstoot in 2030, die ze in de zomer moeten inleveren bij minister Van der Wal.
Als de peilingen enigszins overeenkomen met de verkiezingsuitslag, zien de Statenzalen er straks heel anders uit. Volgens de peilingen gaan er straks in veel provincies veel zetels naar volksvertegenwoordigers die kritisch zijn op het stikstofbeleid. Provincies kunnen weigeren om het landelijk beleid uit te voeren. Dit zal voor de stikstofaanpak een vertragende factor kunnen betekenen. In het uiterste geval zal de minister echter het heft in handen nemen. De minister heeft daar verschillende opties voor, zegt Rogier Kegge voor de NOS.
Indeplaatsstelling
Zo staat in de wet dat Van der Wal zelf de plannen van de provincie kan vaststellen als die onvoldoende zijn. "Maar dan is de vraag: gaan ze het uitvoeren? In het staatsrecht hebben we daar een paardenmiddel voor: de 'indeplaatsstelling'. Als provincies aan grove taakverwaarlozing doen, kan de minister het roer overnemen."
Het buitenspel zetten van een provincie is wel ingewikkeld. "Het kan niet als de provincie het nét anders doet dan de minister wil. Alleen als de provincie echt weigert, kan de minister dit doen", zegt Kegge. "Dat is moeilijk om vast te stellen en is niet vaak gebeurd in de geschiedenis." Ook kost het veel tijd voordat een minister een provincie kan dwingen om het stikstofbeleid uit te voeren.