Van der Leun en Rodrigues over de criminalisering van hulp aan migranten
Hulpverleners die in Griekenland voor de rechter worden gedaagd en strengere regels voor reddingsboten in Italië. Wordt het helpen van asielzoekers gecriminaliseerd? Daar is geen twijfel over, zeggen Joanne Van der Leun en Peter Rodrigues.
Crimmigratie
‘Dat je hulpverleners gaat vervolgen? Ik had tien jaar geleden niet gedacht dat die grens in Europa overschreden zou worden’, aldus hoogleraar criminologie Joanne van der Leun in het Nederlands Dagblad. Het is de paradox van migratiecontrole. ‘Hoe meer je mensen buiten de deur probeert te houden, hoe meer migratie in de sfeer van criminaliteit wordt getrokken.’ Sindsdien is de criminalisering van migratie alleen maar toegenomen, ziet Van der Leun.
Die verstrengeling van migratiebeleid met criminaliteitsbeleid wordt wel ‘crimmigratie’ genoemd. Een destijds door Van der Leun geïntroduceerde term en equivalent van het in de Verenigde Staten gebruikte ‘crimmigration’. Dát overheden proberen grip te krijgen op migratie, vindt hoogleraar Van der Leun wel begrijpelijk. Maar de manier waarop dat nu gebeurt, is volgens haar contraproductief en duwt migratie steeds verder in de criminele hoek.
Gebrek aan Europese saamhorigheid
Er zijn talloze voorbeelden van het gebruiken van criminalisering als afschrikking, zegt Peter Rodrigues, hoogleraar migratierecht. ‘Het strafbaar stellen van humanitaire hulp is een middel om te proberen de komst van asielzoekers te voorkomen. En als hulp aan asielzoekers crimineel is, criminaliseer je de asielzoeker zelf ook.’ Maar of strafrechtelijke vervolging rechtmatig is of niet, is volgens Rodrigues niet zo eenduidig. De grens tussen smokkel en humanitaire hulp is dus vaag.
Zowel Van der Leun als Rodrigues hekelen het gebrek aan Europese saamhorigheid. Vooral de Dublinverordening, waarin staat dat asielzoekers asiel moeten aanvragen in het eerste EU-land waar ze aankomen, zorgt voor problemen en een ongelijke verhouding tussen noordelijke en zuidelijke landen binnen de EU.