‘Stikstofprofessor’ Jan Willem Erisman: 'een plan voor de lange termijn is noodzakelijk'
Langetermijnvisie en een dialoog tussen boeren en politiek. Dat is de aanpak die Jan Willem Erisman bepleit. In verschillende media licht hij de stikstofcrisis toe.
Stikstofprofessor: 'Biodiversiteit is noodzakelijk voor natuur en landbouw' | Sleutelstad, 15 juli
Erisman legt de kern van het probleem uit bij Sleutelstad op 15 juli: ‘Reactieve stikstof zit in mest en bevordert de groei. Dat is op zichzelf niet slecht voor landbouwproductie. Maar te veel is nooit goed,’ stelt hij. ‘Te veel stikstof bedreigt de biodiversiteit in zowel natuur als landbouw en over dat laatste maak ik me eigenlijk het meeste zorgen.’
‘Als je gras waarin ook allerlei kruiden groeien, gaat bemesten, houd je alleen een monocultuur van gras over. Biodiversiteit zorgt voor weerstand. Dan hoef je minder bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Dat bespaart ook een heleboel geld. Jaarlijks veroorzaakt de landbouw 6,5 miljard euro milieuschade, dat betalen wij allemaal via de belasting.’
Kabinet kiest bewust voor inefficiënte, brede aanpak stikstofprobleem | BNR Nieuwsradio, 21 juli
Erisman pleit er bij BNR Nieuwsradio voor om eerst met boeren om tafel te gaan zitten. ‘Deze scenario's maak je om te kunnen begroten, je moet weten hoeveel geld het kost om dingen te realiseren. Dat bedrag zit dus ergens tussen de 10 en 34 miljard. Ik zou zo snel mogelijk met boeren gaan praten en kijken wat er mogelijk is, en wat je voor dat geld kan doen om te zorgen dat je op lange termijn een gezonde landbouw in Nederland hebt.’
Experts: Je kunt niet alle Natura2000-gebieden ten koste van alles overeind houden | AD, 25 juli
Voornamelijk de boeren die in de buurt van één van de 162 Natura2000-gebieden wonen, moeten hun stikstofuitstoot sterk verminderen. Omdat deze gebieden zeer ‘stikstofgevoelig’ zijn, worden de boeren in de omgeving gedwongen om hun veehouderij fors af te schalen of geheel te stoppen. Maar is zo’n groot aantal Natura2000-gebieden in Nederland wel nodig?
Erisman zegt hierover in het AD: ‘Op korte termijn heb je gewoon te voldoen aan je Europese verplichtingen om natuur in stand te houden, en daar hoort rigoureus stikstofbeleid bij. Maar voor de langere termijn moet je in Brussel de discussie aangaan: welke natuur is essentieel? Over de Waddenzee zal niemand twijfelen. Maar een klein gebied in de buurt van Duitsland, met soorten die over de grens in veel grotere aantallen te vinden zijn, moet je dat ten koste van álles overeind houden?’
Erisman pleit voor een langetermijn-aanpak, zeg 2050 en verder, zo laat hij onze redactie als aanvulling op dit AD-bericht weten. ‘Door klimaatverandering en verlies van biodiversiteit is een plan voor de lange termijn noodzakelijk. Hoe kunnen we in Europa een klimaatbestendige en ecologische corridor ontwikkelen en beschermen? Daarvoor moeten we ook in Nederland beleid voor de ruimtelijke ordening ontwikkelen, waar minister Hugo de Jonge recent ook een aanzet toe heeft gegeven.’ Erisman vervolgt: ‘op de korte termijn moeten we de doelen van het coalitieakkoord voor 2030 om de natuur te beschermen, de klimaatimpact te verminderen en de waterkwaliteit sterk te verbeteren realiseren.’
Zeven boeren op Schiermonnikoog hebben een deel van hun koeien weggedaan, en lopen zo op de troepen vooruit | De Volkskrant, 30 juli
Zeven boeren op Schiermonnikoog hebben zich sinds 2014 ingezet om hun veestapel te verkleinen om zo hun stikstofuitstoot te verlagen. Een voorbeeld voor de rest van Nederland? Volgens Erisman wel. Hij gaat in op de financiële obstakels, het belang van natuurinclusieve landbouw en de mentaliteit van de boer. ‘Er is een grondige weerstand om te veranderen. Ik heb me vaak een mediator gevoeld, soms zelfs een psycholoog. Dit gaat ook de uitdaging worden voor de rest van Nederland.’
Radio Weetlust // aflevering 209: ATMOSFEER | Radio Weetlust, 28 juli
Jan Willem Erisman schoof aan tafel bij Radio Weetlust om te praten over de stikstofcrisis. Hij verduidelijkt de werking van stikstof en de consequenties die een teveel ervan heeft op de natuur.
‘De stikstofcrisis is terug te voeren op één effect van stikstof. Dat is door verspreiding door de lucht, de atmosfeer, en de neerslag op natuurgebieden. Die natuurgebieden zijn we, verplicht door Europa, te beschermen. Deze natuurgebieden lijden onder het stikstofoverschot.’
Waar ligt volgens Erisman de oplossing? ‘De wetenschap zegt dat dat alleen kan als je met alle partijen de omslag wilt en gaat maken, en dus gaat samenwerken.’ Daarmee doelt Erisman op het onderwijs, de overheid, de boeren, maar ook de consument. ‘Wij zullen ook onze voedselkeuzes moeten gaan veranderen. Wij zullen meer moeten gaan betalen voor het voedsel dat we hebben.’ Erisman benadrukt dat dat echter niet ten koste moet gaan van de mensen die minder vermogend zijn.