Jan Boersema gooit theorie Paaseiland overboord
Honderden stenen hoofden waken nog altijd stilletjes over Paaseiland. De ‘Moai’ zijn een blijvende herinnering aan een beschaving die ooit wel 12.000 mensen telde, maar uiteindelijk ten onder ging aan haar eigen succes. Maar klopt dit wel? In een interview met wetenschapsnieuwssite Scientias gooit milieuwetenschapper Jan Boersema de bestaande theorie overboord.
Scientias spreekt Boersema ten gelegenheid van de 10e Paaseiland-conferentie die van 19 t/m 24 juni plaatsvond in Leiden. Volgens de bestaande theorie ging de beschaving op Paaseiland ten onder aan uitputting van de hulpbronnen, waardoor oorlog zou zijn ontstaan. Ook Jared Diamond beschrijft dit in 2005 in zijn bestseller Collapse.
Het verkeerde voorbeeld
Boersema ontdekte echter allerlei onjuistheden in deze theorie, die hij beschrijft in zijn boek Beelden van Paaseiland. Zo las hij in oude reisverslagen bijvoorbeeld niets over oorlogen, onvruchtbaar land of een samenleving in verval. ‘Diamond schetst een onjuist beeld van vrij stomme eilandbewoners die hele grote beelden bouwden en ten onder gingen aan hun eigen megalomane cultuur,’ aldus Boersema. ‘We stellen de Paaseilanders vaak als voorbeeld van waar wij mensen nu ook mee bezig zijn, en wat de aarde als geheel te wachten staat.’
Telfoutje?
Maar wat is dan wel de reden dat de bevolking op het eiland in twee eeuwen tijd slonk van 15.000 tot slechts een paar duizend? Voor het antwoord daarop volstaat volgens Boersema één simpele wijziging van het uitgangspunt: Er waren überhaupt nooit 15.000 Paaseilanders, maar slechts enkele duizenden.
Meer weten?
Lees hier het volledige interview met Scientias – De raadselen van Paaseiland: veerkrachtig volkje ging niet ten onder aan overmoed, maar waaraan dan wel?