Plastic-etende bacteriën: Jo-Anne Verschoor bij Nemo Kennislink
Plastic afval: voor ons een probleem, maar voor sommige kleine beesjtes om van te smullen. Nemo Kennislink schrijft over plastic-etende bacteriën, die bijvoorbeeld PET kunnen opeten. Zijn zij de oplossing voor ons plasticprobleem? Nemo vroeg het aan biologie-promovendus Jo-Anne Verschoor.
Onbekend maar niet zeldzaam
Hoewel ze vrij onbekend zijn, zijn plastic-afbrekende bacteriën volgens Verschoor niet zeldzaam. ‘Er leven relatief veel van deze bacteriën in de grond, al zijn de meeste waarschijnlijk nog niet ontdekt.’ Zelf onderzoekt ze Streptomyces-bacteriën, die voornamelijk in de bodem leven.
Aangepast aan menselijk
Plastic bestaat pas zo’n tachtig jaar, maar toch bestaan er al veel microben die het kunnen afbreken. ‘Dat komt omdat die plastics erg lijken op natuurlijke polymeren,' legt Verschoor uit. ‘Bijvoorbeeld de plantbacterie Thermobivida. Deze bacterie breekt chemische verbindingen in cutine-moleculen. Die verbindingen zijn hetzelfde als de verbindingen in een PET-molecuul. Daarom kan deze plantenbacterie ook PET afbreken, het soort plastic waar flessen van gemaakt zijn.
Afbreken of echt verteren?
Plastic bestaat pas zo’n tachtig jaar, maar toch bestaan er dus al veel microben die het kunnen afbreken. ‘Organismen konden zich zo snel aanpassen op het consumeren van sommige plastics, omdat die plastics erg lijken op natuurlijke polymeren”, legt Verschoor uit. ‘Bijvoorbeeld de plantbacterie Thermobivida. Deze breekt chemische verbindingen in cutine moleculen. Die verbindingen zijn hetzelfde als de verbindingen in een PET-molecuul. Daarom kan deze plantenbacterie ook PET afbreken.
Nog niet zo efficiënt
Kunnen plastic-etende microben ook daadwerkelijk onze plastic troep opruimen? Dat ligt eraan, aldus Verschoor. ‘Er zijn relatief veel plastic-afbrekende bacteriën die in de grond leven. We kunnen er een paar uit de grond halen en hen ergens anders neer zetten, om te kijken of ze het daar ook doen.’ Tot nu toe zijn de microben echter nog niet zo efficiënt, en doen ze bijvoorbeeld jaren over het afbreken van een enkele fles.
Er zijn wel andere mogelijkheden: zo proberen onderzoekers bijvoorbeeld sterkere enzymen te maken. Door microben genetisch te modificeren, kunnen ze betere enzymen produceren. Deze verbeterde enzymen breken het plastic vervolgens veel sneller af dan de natuurlijke versie.
Statiegeld als oplossing
Per 1 juli dit jaar zit er ook op kleine plastic flesjes statiegeld. Een succes van onder andere biologie-alumnus Merijn Tinga. Hij voert al jarenlang strijd tegen plasticvervuiling. Lees hier meer: Missie geslaagd: statiegeld op plastic flesjes.
Beter recyclebaar
Een andere optie is om verzamelde flessen op een geïsoleerde plek te recyclen. Verschoor denkt aan een bioreactor met plastic-etende bacteriën. Als een PET-etende microob flessen verteert, blijft er ethyleenglycol en tereftaalzuur over. Dat zijn de bouwstenen waaruit PET wordt gemaakt. Er hoeft dan dus geen nieuw plastic aan de mix toegevoegd te worden, zoals nu nog nodig is bij het recyclen van PET.
Maar, we zijn nu nog aan het begin,’ zegt Verschoor. ‘Welke microob breekt welk plastic af en met welke enzymen? Hoe vinden we die? Kunnen we dit proces verbeteren?’ Nog even geduld dus…
Lees hier het complete artikel op
Nemo Kennislink - In de toekomst eten microben je frisdankfles
Jo-Anne in de prijzen
Als Master-student ontving Jo-Anne Verschoor al de Unilever Research Prize voor haar onderzoek naar plastic-etende bacteriën. Lees hier meer over haar onderzoek: Bacteriën die plastic afbrengen: Unilever Research Prize voor masterstudent Jo-Anne Verschoor.