Tien keer zoveel super heldere sterrenstelsels als gedacht: podcast met Huub Röttgering
Een internationaal team van astronomen heeft tien keer zoveel super heldere sterrenstelsels waargenomen als volgens theoretische modellen mogelijk zou moeten zijn. Mede-auteur en directeur van de Sterrewacht Huub Röttgering vertelt in Wetenschap Vandaag over het onderzoek.
Al jaren en jaren wordt er onderzoek gedaan naar sterrenstelsels waarin vele honderden duizenden miljarden sterren bij elkaar kunnen zitten. Over hoe deze stelsels zich vormen bestaan nog veel vragen.
Dankzij infraroodtelescopen kwamen onderzoekers er al wel achter dat er ook hyperlumineuze sterrenstelsels bestaan. Dat zijn stelsel met een helderheid van tien biljoen zonnen. Het leek er zelfs op dat er meer van dit soort sterrenstelsels waren dan theoretische modellen konden verklaren. Maar klopte deze waarneming wel?
Om dat uit te zoeken was er beter beeld nodig. Een groot team onderzoekers wendde zich tot LOFAR: een Nederlandse radiotelescoop die samengesteld is uit duizenden radioantennes. Met deze enorme radiotelescoop lukte het om veel dieper te kijken met veel scherper beeld. Wel tien jaar lang verzamelden de onderzoekers data en bekeken ze individuele super heldere sterrenstelsels.
Hadden de modellen het mis?
Al die data leverde uiteindelijk het antwoord op dat ze zochten: ja, er zijn inderdaad meer van dit soort sterrenstelsels dan theoretisch zou moeten kunnen. Zo'n tien keer zoveel. Nou zou de helderheid van deze stelsels afkomstig zijn van enorm veel stervorming. Er zouden wel tienduizend nieuwe sterren per jaar worden gevormd (ter vergelijking: ons eigen Melkwegstelsel vormt er maar eentje per jaar), maar dan nog kunnen sterren nooit als enige verantwoordelijk zijn voor het aantal super heldere sterrenstelsels dat nu is gevonden.
Wat is de bron dan wel? Dat is iets waar ze de komende tijd naar willen gaan kijken. Daarvoor gaat het team onder andere follow-up waarnemingen uitvoeren op het Keck observatorium in Hawaii.
Besluiter de podcast: BNR Wetenschap Vandaag - Tien keer zoveel super heldere sterrenstelsels waargenomen als theorie voorspelt
Meer weten?
Lees meer over het onderzoek: SRON - Tienmaal meer hyperlumineuze sterrenstelsels waargenomen dan sterren kunnen produceren
Paper: Wang, L.; Gao, F.; Best, P. N.; Duncan, K.; Hardcastle, M. J.; Kondapally, R.; Malek, K.; McCheyne, I.; Sabater, J.; Shimwell, T.; Tasse, C.; Bonato, M.; Bondi, M.; Cochrane, R. K.; Farrah, D.; Gurkan, G.; Haskell, P.; Pearson, W. J.; Prandoni, I.; Rottgering, H. J. A. Smith, D. J. B.; Vaccari, M. and Williams, W. L., 2020. The bright end of the infrared luminosity functions and the abundance of hyperluminous infrared galaxies. Astronomy & Astrophysics.