Ben de Jong bij NPO Radio 1 over geheime boodschappen via een nummerzender
Ben de Jong, gastdocent bij het Institute of Security and Global Affairs, was te gast bij NPO Radio 1 en besprak de nummerzenders die gebruikt worden om geheime boodschappen naar spionnen op vijandelijk gebied te sturen.
Een nummerzender is een radiostation dat gebruikt wordt door spionnen. Hier worden gecodeerde boodschappen afgespeeld. Het is een heel oude praktijk die nog steeds gebruikt wordt. ‘Het werd ingezet als er een menselijke bron op vijandelijk gebied opereerde’, legt de Jong uit. ‘Deze bron wist dat hij op een bepaalde tijd moest luisteren naar het station. Elke spion had zijn eigen code en thuis een codeboek om de reeks nummers om te zetten in woorden’.
De Jong vertelt hoe het nut dus ligt in berichten van het hoofdkwartier thuis naar de spion krijgen zonder dat de spion traceerbaar is. ‘Het is eenrichtingsverkeer. De zenders zijn wel traceerbaar, maar zonder het codeboek schiet je niets op.’ Hoe pak je dan iemand? De Jong legt uit dat bij verdachte personen een microfoonactie kan worden uitgevoerd om te checken of iemand luistert naar een nummerstation en op welke tijden. ‘Zo weet je toch of iemand een connectie heeft.’
Geheime boodschappen in Youtube filmpjes
Het klinkt misschien alsof het uit een film over de Koude Oorlog komt, maar de stations bestaan weldegelijk nog steeds. ‘Er zijn nu ook nieuwe manieren om boodschappen te communiceren en te verstoppen in codes, bijvoorbeeld Youtube filmpjes’, vertelt Ben de Jong. Dit zijn de meest normale filmpjes die makkelijk verdwijnen in alle andere video’s op het platform, maar hier is dan een boodschap in verstopt. 'Elk normale persoon die hier naar kijkt zal het niet merken, alleen als je de codes weet zie je het.’ Een voordeel hieraan is dat dit twee kanten op kan in plaats van de nummerstations, die eenrichtingsverkeer zijn.
Luister hier naar het volledige fragment
Dr. Ben de Jong is gastonderzoeker op het gebied van inlichtingendiensten bij het Institute of Security and Global Affairs van de Universiteit Leiden. Voorheen was hij als gastonderzoeker verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.