Waarom de Belastingdienst vecht tegen z’n eigen burgers
Een geautomatiseerde overheid is efficiënt en kan veel meer taken aan dan een ambtelijke apparaat. Maar het heeft ook schaduwkant en die worden vooral in de laatste Toeslagenaffaire steeds duidelijker.
Marlies van Eck, universitair docent en onderzoeker bij eLaw, werkte tien jaar bij de Belastingdienst, onder meer als ‘procesvertegenwoordiger’, zoals advocaten van overheidsdiensten worden genoemd. In de rechtszaal trof ze vaak genoeg fraudeurs, maar tegelijk stuitte ze op mensen met een consistent verhaal die toch hun toeslag werd ontnomen. Op kantoor probeerde ze te achterhalen waarom, en dat lukte niet. De computer had een verkeerd besluit genomen, en zij moest dat verdedigen zonder te weten waarom dat besluit was genomen.
Vorig jaar promoveerde Van Eck op een onderzoek naar geautomatiseerde ketenbesluiten en rechtsbescherming. Ze werd over haar onderzoek geinterviewd door Toine Heijmans van de Volkskrant, pas nadat zij eerst haar ongenoegen uitte over de kop in de Volkskrant van die dag (studies als rechtsgeleerheid zouden een pretstudie zijn).