'Nooit alleen maar moordenaar'
In het Leidraaid Alumni-Magazine (nr. 2, 2019) concludeert Marieke Liem dat moorden eigenlijk niet met elkaar te vergelijken zijn. 'In deze maatschappij zijn we snel geneigd om moordenaars weg te zetten als monsters. Soms is de scheidslijn tussen dader en slachtoffer heel dun.'
Marieke Liem, al 15 jaar werkzaam als psycholoog en criminoloog bij het Institute of Security and Global Affairs van Universiteit Leiden, doet onderzoek naar fataal geweld, ofwel moord en doodslag.
Moordlijst
Haar meest recente onderzoek focuste zich op het in kaart brengen van alle moorden in Nederland van de afgelopen 25 jaar. Dat waren 5000 zaken met meer dan 5000 slachtoffers. Een hele klus om die informatie te verzamelen was het wel. 'Er was een enorme lacune met betrekking tot cijfers', aldus Liem.
Veranderde vrijetijdsbesteding
Nadat alle moorden in kaart gebracht waren kon er geconcludeerd worden dat er in Nederland relatief weinig moorden gepleegd worden en dat die trend nog altijd flink dalend is. Liem en haar collega’s werken met hypothesen om die daling te verklaren. De financiële malaise, een toename van het aantal scheidingen, drankgebruik, drugsgebruik of demografische samenstelling van de bevolking bleken allemaal geen invloed te hebben op het aantal moorden. De hypothese waar Liem nu aan werkt; de veranderde vrije tijdsbesteding, lijkt wel in relatie te staan met het aantal gepleegde moorden.
Fascinatie voor moorden
Op de vraag over waar Marieke Liem’s fascinatie voor moorden vandaan komt, kan ze lastig een antwoord vinden. 'Moorden zijn vaak omgeven door mythes, we zijn geneigd moordenaars te bestempelen als psychopaten en monsters, en moord als iets dat zich ver van je bed afspeelt. Ik ben er echter van overtuigd dat je moord niet kunt wegzetten als iets dat we niet kunnen begrijpen. Ik zie het als mijn rol om hardnekkige mythes te ontkrachten.'
Dit interview verscheen eerder in Leidraad, het alumnimagazine van de Universiteit Leiden. Het magazine is volledig online te lezen.